ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΑΙ ΒΑΤΙΚΑΝΙΟΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΠΕΡΙ ΟΥΝΙΑΣ(π.Ιωάννης Ρωμανίδης-Γ)-Τα Μυστήρια των Φραγκο-Λατίνων

 

Τα Μυστήρια των Φραγκο-Λατίνων

41)      Τα περί Μυστηρίων και θείας χάριτος των Φραγκο-Λατίνων βασίζονται στην Χριστολογίαν και στην περί αποκαλύψεως διδασκαλίαν του Αυγουστίνου και στην Νεο-Πλατωνικήν αντίληψίν του περί ευδαιμονίας.

42)      α) Ο Αυγουστίνος διετύπωσε μίαν πρωτότυπον και περίεργον θεωρίαν περί αποκαλύψεως, κατά την οποίαν ο Θεός φέρνει προσωρινά εις την ύπαρξιν κτίσματα δια να οραθούν και να ακουσθούν από τους προφήτας και από τους αποστόλους και τα οποία επαναφέρει εις την ανυπαρξίαν μετά από κάθε αποκάλυψιν. Έτσι ο Θεός δήθεν έφερε από την ανυπαρξίαν δια να οραθούν και να ακουσθούν κτίσματα ως π.χ. τον Άγγελόν Του και το άφλεκτον πύρ της ου φλεγομένης βάτου, την περιστερά κατά το βάπτισμα του ενσαρκωθέντος Κυρίου της Δόξης και την φωνήν του Θεού Πατρός, την στήλην πυρός και νεφέλης, το φωτινόν νέφος εν τω οποίω κρύπτεται και φανερούται ο Θεός, η δόξα και βασιλεία του Θεού και του Χριστού και των δύο Διαθηκών, και ακόμη και αι πύριναι γλώσσαι της Πεντηκοστής, και τα οποία κτίσματα επέστρεψε εις την ανυπαρξίαν μετά από την κάθε συγκεκριμένην αποκάλυψιν.

43)      β) Το 1341 η Θ΄ Οικουμενική Σύνοδος της Κων/πόλεως κατεδίκασε την αίρεσιν αυτήν εν τω προσώπω του Βαρλαάμ του Καλαβρού μη γνωρίζουσα ότι εκπηγάζει από τον Αυγουστίνον. Φαίνεται ότι ο Αυγουστίνος εξέπεσε από τον κατάλογον των πατέρων όταν η προέλευσις των εν λόγω αιρέσεων έγινε γνωστή. Αι Οικουμενικαί Σύνοδοι Α΄ και Β΄ κατεδίκασαν τον Άριον και τον Ευνόμιον διότι ισχυρίζοντο ότι ο Μεγάλης Βουλής Άγγελος και Κύριος της Δόξης της Παλαιάς Διαθήκης είναι το πρώτον κτίσμα της βουλής του Θεού γεννηθέν πρό των αιώνων εκ του Θεού και εκ της Παρθένου εν σαρκί. Αλλά και δια τον Αυγουστίνον ο Άγγελος Αυτός της Παλαιάς Διαθήκης είναι επίσης κτίσμα. Μάλιστα όχι μόνον είναι κτίσμα γενόμενον εκ του μηδενός, αλλά και απογενόμενον και επιστρέφον εις το μηδέν. Και παραδόξως ο Μεγάλης Βουλής Άγγελος είναι άλλο κτίσμα κάθε φορά που εμφανίζεται. Μάλιστα οι Φραγκο-Λατίνοι σχολαστικοί ισχυρίζονται ότι αι γενόμεναι θείαι αποκαλύψεις μέσω τοιούτων κτισμάτων είναι κατώτεραι αυτών που γίνονται κατευθείαν εις την λογικήν των προφητών και αποστόλων, όπως υπεστήριζε και ο Βαρλαάμ. Το αποτέλεσμα των τοιούτων αιρέσεων είναι ότι δια τον Αυγουστίνον και τους Φραγκο-Λατίνους η σώζουσα μεθεκτή θεία χάρις, βασιλεία και δόξα των εν Χριστώ μυστηρίων είναι και αυτή κτιστή. Μάλιστα η φυσική και άκτιστος δόξα και βασιλεία της ανθρωπίνης φύσεως του Λόγου της Μεταμορφώσεως είναι δήθεν κτίσμα γινόμενον και απογινόμενον.

44)      γ) Ακολουθώντες τον Αυγουστίνον απεδέχθηκαν οι Φραγκο-Λατίνοι την αναζήτησιν της ευδαιμονίας ως τον φυσικόν προορισμόν του ανθρώπου. Επίστευσαν έτσι ότι μόνον ο Θεός είναι εκείνο το Ύψιστον Αγαθόν που ημπορεί να ικανοποιήση την ιδιοτέλειαν του ανθρώπου. Μέσα στα πλαίσια αυτά ο Θεός είναι η τελική αιτία της ευδαιμονίας των προορισμένων ανθρώπων, ενώ η Θεία χάρις είναι η αιτιατή δύναμις που προστίθεται στην ψυχή δια να την κινεί ιδιοτελώς και ακαταγωνίστως προς το Ύψιστον Αγαθόν. Μέσα στα πλαίσια αυτά η θεραπεία της καθάρσεως και του φωτισμού της καρδίας και του δοξασμού μετεβλήθηκαν εις Νεο-Πλατωνικά δαιμονικά πνευματικά γυμνάσια. Η κάθαρσις της καρδίας έγινε η απαλλαγή των δήθεν θείων αρχαιτύπων της θείας ουσίας μέσα στην ψυχήν από τα υλικά τους συμβεβηκότα. Ο φωτισμός της καρδίας κατήντησε να είναι η δαιμονική φαντασία του μυστικού, ότι ενοράται τα δήθεν θεία αρχαίτυπα. Ο μεν δοξασμός ή η θέωσις κατήντησε να είναι η Νεο-Πλατωνική έκστασις κατά την οποίαν εξίσταται ο νούς από το σώμα και τάχα ενώνεται κατ’ ευθείαν με τα ανύπαρκτα αρχαίτυπα που ανοήτως πιστεύουν ότι υπάρχουν εντός της θείας ουσίας.