Ομολογία

Ἡ ὑποκρισία 

πηγή σχισματικῶν ἐκτροπῶν

 

Τοῦ κ. Γεωργίου Κ. Τραμπούλη, θεολόγου

  Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας σέ ἀνακοίνωση πού ἐξέδωσε τόν Μάρτιο 2023 ἀναφορικά μέ τίς σχέσεις καί τίς συγκρούσεις τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν τόνιζε μεταξύ τῶν ἄλλων ὅτι «Τά ἐπώδυνα ἐκκλησιαστικά προβλήματα πού ἔχουν ἀνακύψει τά τελευταῖα χρόνια καί προσφάτως στήν Ἀφρική, μέ σαφεῖς ρωγμές στίς σχέσεις τῶν τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί τήν διάχυτη ἀνησυχία τῶν Ὀρθοδόξων πιστῶν, δέν λύνονται μέ τήν μέθοδο τῶν ἁλυσιδωτῶν ἀντιποίνων ἀπό συγκεκριμένες Ἐκκλησίες καί μέ τήν συλλογή συναινέσεως ἀπό τίς ὑπόλοιπες διά τῶν μέσων μαζικῆς ἐνημερώσεως.

  Ἡ ὑπεύθυνη ἄποψη τῆς Ὀρθοδόξου Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Ἀλβανίας διατυπώνεται στήν ἐπίσημη ἐκκλησιαστική ἀλληλογραφία, στίς ἀνακοινώσεις τῆς Ἀρχιγραμματείας καί εὐθέως θά κατατεθεῖ στό ἁρμόδιο ὄργανο, τήν Πανορθόδοξο Σύνοδο ἤ Σύναξη, ἡ ὁποία, συμφώνως πρός τήν ἀρχή τῆς συνοδικότητας, εἶναι ἡ μόνη δυναμένη νά ἐπιλύει βασικά προβλήματα καί νά ἐξασφαλίζει τήν ἑνότητα καί τήν εἰρήνη τῆς ἀνά τόν κόσμο Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας». Αὐτά ἀνέφερε ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας τό 2023, ὅμως, ἐάν πρίν ἕνα χρόνο ἦταν ἐπιτακτική ἡ ἀνάγκη νά συγκληθῆ Πανορθόδοξος Σύνοδος, πρός ἐπίλυση τοῦ προβλήματος τῆς ἑνότητος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἕνα χρόνο μετά πόσο περισσότερο ἀναγκαῖο εἶναι, τήν στιγμή πού οἱ διώξεις κατά τῆς κανονικῆς Oὐκρανικῆς Ἐκκλησίας ἔχουν ἐνταθῆ καί οἱ σχέσεις τῶν δύο Πατριαρχείων Κωνσταντινουπόλεως καί Ρωσίας ἔχουν πολωθῆ ἀκόμα περισσότερο;

Τὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως σκανδαλίζει τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ

  Πρέπει νά ὁμολογήσουμε ὅτι κύρια αἰτία τῆς ἐπώδυνης αὐτῆς κατάστασης εἶναι τό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως καί ὁ Προκαθήμενός του, τό ὁποῖο μέ τίς συνεχεῖς σχισματικές ἐνέργειές του σκανδαλίζει τό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας· καί μάλιστα μέ τόν χρόνο αὐτές οἱ ἱεροκανονικές παραβάσεις πολλαπλασιάζονται καί πιά ὑπάρχει ὁρατός κίνδυνος, ἐπειδή ἀκολουθοῦν καί ἄλλοι Προκαθήμενοι τόν Πατριάρχη Βαρθολομαῖο, αὐτές νά γενικευθοῦν καί νά γίνουν θεσμός στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Σχισματικές ἐνέργειες, ὅπως τοῦ κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα μέ τούς αἱρετικούς παπικούς, τήν προσπάθεια ἐπιβολῆς πρωτείου ἐξουσίας στήν καθ’ ὅλη Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, τήν εἰσπήδηση σέ ἄλλες δικαιοδοσίες, τίς συμπροσευχές μέ τούς αἱρετικούς, τά  ἀνοί­γματα στήν αἵρεση τοῦ οἰκουμενισμοῦ, τήν υἱοθέτηση τῆς κακοδοξίας ὅτι ἡ σωτηρία ὑπάρχει καί ἔξω ἀπό τό ἕνα καί μοναδικό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ καί πολλές ἄλλες. Ἐπακόλουθο τῶν σχισματικῶν αὐτῶν ἐνεργειῶν ἀλλά καί αὐτῶν πού δέν ἀναφέρθηκαν εἶναι νά καθιστοῦν τό Φανάρι πηγή ἀνωμαλίας καί προβλημάτων γιά τήν ἑνότητα τῆς Καθολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

  Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας ἀναφέρει ἐπίσης στήν ἀνακοίνωσή της ὅτι ἡ Πανορθόδοξος συγκαλεῖται, συνέρχεται καί ἐνεργεῖ ἀπό τό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως. Τό ἐρώτημα ὅμως πού τίθεται εἶναι, πῶς εἶναι δυνατόν νά συγκαλέση τό Πατριαρχεῖο Σύνοδο, γιά νά καταδικάση τό ἴδιο τόν ἑαυτό του, ὅταν γνωρίζη πολύ καλά ὅτι ἡ πλειοψηφία τῶν τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν θά τό καταδικάση; Ἐπιτείνεται ἔτσι ἡ ὀδύνη τοῦ Σώματος, λόγω τοῦ ἐγκλωβισμοῦ στόν ὁποῖο ἔχει περιέλθει ἡ ἐπίλυση τοῦ προβλήματος. Ἐπίσης νά μή μᾶς διαφεύγη ὅτι, ἡ ἀντίδραση τοῦ Φαναρίου στήν ἀνακοίνωση τῆς Ἀλβανίας, ἐπειδή ἦταν τόσο σφοδρή (βλέπε δημοσιεύματα τῶν Ἀνδριόπουλου, Βαβούσκου, Ἀρχιμανδρίτη Ρωμανοῦ ἀπό Κρήτη), ἀποδεικνύει ὅτι ἡ πρόταση γιά σύγκληση Πανορθοδόξου ἀποτελεῖ τὸ μέσο ἐπίλυσης τοῦ προβλήματος.

  Ἀξιοσημείωτη ὅμως εἶναι καί ἡ ἐπαμφοτερίζουσα στάση πού κρατοῦν στήν πλειοψηφία τους οἱ τοπικές Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες στήν προσπάθειά τους νά ἐπιλύσουν τό ἐκκλησιαστικό πρόβλημα τῆς ἑνότητας. Παρατηρεῖται δηλαδή ὅτι, ἐνῶ ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας τό 2023 ζήτησε νά συγκληθῆ Πανορθοδόξος Σύνοδος πρός ἐπίλυση τοῦ προβλήματος, ἡ ἴδια Ἐκκλησία τρία χρόνια ἐνωρίτερα ἀρνήθηκε νά παραστῆ στήν συνάντηση πού εἶχε διοργανώσει τό 2020 τό Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων στό Ἀμμάν τῆς Ἰορδανίας μέ στόχο «τήν καλλιέργεια τοῦ διαλόγου καί τῆς συνδιαλαγῆς, χάριν τῆς ἑνότητος τῆς Ἐκκλησίας». Μάλιστα, στήν ἴδια συνάντηση ἀπεῖχε καί τό Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας, τό ὁποῖο χαρακτηρίζεται γιά τίς ἀγαστές σχέσεις του, μέ τήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας, λόγω τῆς προστασίας πού προσέφερε τό κράτος τῆς Ρωσίας στό δοκιμαζόμενο λαό τῆς Συρίας στόν πόλεμο μέ τό ἰσλαμικό κράτος. Χειρισμοί πού δείχνουν ὑποταγή στό σχῆμα καί στήν διαλεκτική τῆς διπλωματίας στίς σχέσεις τῶν διοικήσεων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν μεταξύ τους, χάριν γεωπολιτικῶν συμφερόντων, ὅτι οἱ Προκαθήμενοί τους δέν μιλοῦν πιά τήν γλῶσσα τῆς ἀληθείας καί τῆς ἐντιμότητας μεταξύ τους ἀλλά καί τήν ἔλλειψη ἀληθινοῦ ἐκκλησιαστικοῦ φρονήματος.

  Τήν ἴδια στιγμή οἱ ἑλληνόφωνες νατοϊκές Ἐκκλησίες, δηλαδή τό Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας καί οἱ Ἐκκλησίες τῆς Κύπρου καί Ἑλλάδος, ἔχουν ταυτισθῆ πλήρως μέ τίς ἀπόψεις καί τίς ἐνέργειες τοῦ Φαναρίου, ἀρνούμενες νά ἀντιδράσουν στούς σχεδιασμούς τοῦ Πατριαρχείου, νά καταγγείλουν τίς σχισματικές καί τίς διασπαστικές ἐνέργειές του καί ἕπονται ὡς ἁπλοί ἀκόλουθοι τῶν ἀπόψεων τοῦ Φαναρίου. Ἄλλωστε ὁ τρόπος πού διαχειρίσθηκε ὁ Προκαθήμενος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί οἱ Ἱεράρχες τήν καταγγελία μέ τίς ἑτεροδιδασκαλίες πού κατέθεσε ὁ μακαριστός ἡγούμενος τῆς μονῆς Λογγοβάρδας Χρυσόστομος Πῆχος στήν Ἱερά Σύνοδο, καταγγελία τήν ὁποία ἀπό ὅτι φαίνεται ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τήν πέταξε στόν «κάλαθο τῶν ἀχρήστων της», ἐπιβεβαιώνει τόν χαρακτηρισμό τοῦ ἀκολούθου.

  Ἀλλά καί οἱ Ἐκκλησίες τῆς Σερβίας καί Βουλγαρίας, ἄν και εἶναι Ἐκκλησίες οἱ ὁποῖες διάκεινται φιλικά πρός τήν Μόσχα, παρ’ ὅλα αὐτά εἶναι ἰδιαίτερα προσεκτικές στίς σχέσεις τους τόσο μέ τό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως ὅσο καί μέ τήν Ρωσική Ἐκκλησία, ἀκολουθώντας καί αὐτές τήν ὁδό τῆς διπλωματίας καί τῆς ἐπαμφοτερίζουσας στάσης, κάνοντας πράξη ὅτι ἡ διπλωματία καί ἡ ἐκκοσμίκευση ἔχουν καταστῆ βασικά χαρακτηριστικά τῆς σύγχρονης ἐκκλησιαστικῆς γλώσσας. Ἔτσι, φανερώνεται ὅτι εἶναι βαθειά ἡ πληγή πού κατατρώγει τό σῶμα τῆς Καθολικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.

Ἡ ὑποκρισία διακατέχει τὸ σῶμα τῶν ἐπισκόπων

  Ὅταν ὁ Κύριός μας στηλίτευσε μέ δριμύτητα τούς Γραμματεῖς καί τούς Φαρισαίους, σημειώνει τό ἱερό Εὐαγγέλιο, μνημόνευσε ἕνα εὐρύ φάσμα νοσηρῶν ἐκτροπῶν τους. Τούς στιγμάτισε, γιατί βασικό κίνητρο τῶν πράξεών τους ἦταν τό «θεαθῆναι τοῖς ἀνθρώποις», γιατί νομοθετοῦσαν «φορτία βαρέα καί δυσβάστακτα», γιατί ἐπιδίωκαν τίς «πρωτοκλισίες» καί τίς «πρωτοκαθεδρίες» καί τήν κοινή ἀναγνώριση, χωρίς νά προσφέρουν τήν ἴδια στιγμή ὑπόδειγμα βίου καί πιστότητας στίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ. Γιατί ἰσχυρίζονταν ὅτι ἀγωνίζονται νά ὁδηγήσουν τόν λαό στήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἐνῶ στήν πραγματικότητα τοῦ ἔκλειναν τίς πύλες πρός τόν παράδεισο.

  Μᾶς πληροφορεῖ τό ἱερό κείμενο στήν συνέχεια ὅτι ὁ Χριστός ὅλο αὐτό τό φάσμα τῶν νοσηρῶν ἐκτροπῶν τῶν Φαρισαίων καί Γραμματέων ἀπό τό ἱερό χρέος τῆς εὐθύτητας καί τῆς συνέπειας, πού πρέπει νά χαρακτηρίζη τό ἱερατεῖο, στίς ἐντολές τοῦ Κυρίου, ἐκτροπές πού εἶχαν ὡς ἐπακόλουθο τήν διαφθορά καί τήν ἀλλοτρίωση, ἐπανέλαβε σέ κάθε περίπτωση τήν ἴδια εἰσαγωγική φράση τό «οὐαί ὑμῖν γραμματεῖς καί Φαρισαῖοι ὑποκριταί…». Δηλαδή, εἴσαστε ὑποκριτές γι’ αὐτό καί κλέβετε, εἴσαστε ὑποκριτές καί ἐμφανίζετε ψεύτικο προσωπεῖο, εἴσαστε ὑποκριτές καί κυνηγᾶτε τίς πρωτοκλισίες.

  Ὅμως μέ τήν ἴδια νοοτροπία δέν μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι διακατέχονται οἱ πράξεις καί οἱ λόγοι τῶν σημερινῶν ἐκκλησιαστικῶν ἡγεσιῶν; Ἐπιβεβαιώνοντας ὅτι ἄν καί οἱ αἰῶνες ἔχουν περάσει καί «παρῆλθε ἡ σκιά τοῦ νόμου τῆς χάριτος ἐλθούσης» καί ὁ Σταυρός τοῦ Κυρίου θά ἔπρεπε νά δεσπόζη στήν ζωή, στά ἔργα, στόν λόγο κάθε πιστοῦ πόσο μᾶλλον τοῦ ἐπισκόπου, παρ’ ὅλα αὐτά ἡ ὑποκρισία συνεχίζει νά κατατρώη τό ἡγετικό σῶμα.

  Ὅταν Προκαθήμενοι καί Ἐπίσκοποι τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ διακηρύττουν ὅτι σάν ὁδηγό τῆς διακονίας τους ἔχουν τούς ἱερούς κανόνες καί τήν παράδοση καί στήν πράξη ἀρνοῦνται νά προστατεύσουν τήν Ἐκκλησία ἀπό αὐτόν πού σπέρνει σχίσμα καί αἵρεση, στήν οὐσία δέν καταπατοῦν καί δέν ἀπαξιώνουν τούς Κανόνες καί τήν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας; Ἆραγε ὁ παρανομαστής τῆς τακτικῆς τους δέν εἶναι ἡ ὑποκρισία καί τό ἐλλιπές ἀληθινό ἐκκλησιαστικό φρόνημα;

Ὅταν Προκαθήμενοι καί Ἐπίσκοποι τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ διάκεινται φιλικά πρός τήν Ρωσική Ἐκκλησία καί τόν πρόεδρο τοῦ ρωσικοῦ κράτους καί δηλώνουν δημόσια γιά τήν Ρωσική Ἐκκλησία σχετικά μέ τό οὐκρανικό ζήτημα ὅτι δέν μπορεῖ κανείς νά ὑποκύψη σέ πολιτικές πιέσεις καί μετά ἀπό ἕνα χρονικό διάστημα ἀλλάζει γνώμη ἐξ αἰτίας κοσμικῶν πιέσεων καί προσωπικῶν συμφερόντων· ἆραγε ὁ παρανομαστής τῆς τακτικῆς τους δέν εἶναι ἡ ὑποκρισία καί τό ἐλλιπές ἐκκλησιαστικό φρόνημα;

  Ὅταν Προκαθήμενοι καί Ἐπίσκοποι τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ κωφεύουν στίς διώξεις τῆς κανονικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, γιά τήν φυλάκιση ἐπισκόπων καί τήν βιαιοπραγία κατά τῶν πιστῶν της ἀπό τήν ναζιστική κυβέρνηση τοῦ Ζελένσκι καί συλλειτουργοῦν μέ σχισματικούς, ἀχειροτόνητους καί ἀντικανονικούς τοῦ Μητροπολίτη Ἐπιφανίου, ἡ ἀντίφαση αὐτή δέν προδίδει ὑποκρισία καί ἐλλιπές ἐκκλησιαστικό φρόνημα;

  Ὅταν Προκαθήμενοι καί Ἐπίσκοποι τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ δέν μεταμορφώνουν σέ ἐκκλησιαστικές πράξεις τίς καταγγελίες τους γιά τίς ἑτεροδιδασκαλίες καί τίς σχισματικές ἐνέργειες τοῦ Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, ὅταν σιωποῦν γιά τό ἀδιέξοδο πού ἔχει περιέλθει ἡ ἑνότητα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησία, δέν ὑποδηλώνουν ἄρνηση τῶν ἐπισκοπικῶν τους ὑποχρεώσεων; Ὅτι ἡ ὑποκρισία χαρακτηρίζει τίς προθέσεις καί τίς πράξεις τους; Ὅταν δέν τούς ἔχει γίνει μοναδικό μέλημα ἡ προσπάθεια σύγκλησης Πανορθοδόξου, γιά νά ἐπανέλθη ἡ εἰρήνη καί ἡ κανονικότητα μέσα στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ὅταν ἐνδίδουν σέ κοσμικές πιέσεις καί σέ γεωπολιτικά συμφέροντα, ὁ παρανομαστής τῆς τακτικῆς τους δέν εἶναι ἡ ὑποκρισία καί τό ἐλλιπές ἐκκλησιαστικό φρόνημα;

«οὐδὲ αἷμα μαρτυρίου ἠμπορεῖ νὰ ἐξαλείψη τὴν ἁμαρτίαν τοῦ σχίσματος»

  Ὁ θεῖος Χρυσόστομος, ἑρμηνεύοντας τόν εὐαγγελικό λόγο «οὐαί ὑμῖν, γραμματεῖς καί Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι παρομοιάζετε τάφοις κεκονιασμένοις, οἵτινες ἔξωθεν μέν φαίνονται ὡραῖοι, ἔσωθεν δέ γέμουσιν ὀστέων νεκρῶν καί πάσης ἀκαθαρσίας», λέγει ὅτι «Ἀλλά τό νά εἶναι ἐκεῖνοι τέτοιοι (οἱ γραμματεῖς καί οἱ Φαρισαῖοι), δέν εἶναι τόσον φοβερόν, ἄν καί εἶναι κακόν πρᾶγμα, τό νά γίνωμεν ὅμως ἡμεῖς ξαφνικά τάφοι, πού ἔχουν τόσην δυσωδία, ἡμεῖς πού ἠξιώθημεν νά γίνωμεν ναοί Θεοῦ, αὐτό εἶναι δεῖγμα τῆς πιό φοβερῆς ἀθλιότητος. Ἐκεῖ ὅπου ὁ Χριστός κατοικεῖ καί τό Ἅγιον Πνεῦμα ἐνήργησε καί τόσα μυστήρια ἔγιναν νά εἶναι αὐτός τάφος, πόσης ἀθλιότητος δεῖγμα εἶναι αὐτό; πόσων θρήνων καί ὀδυρμῶν; ὅταν τά μέλη τοῦ Χριστοῦ γίνωνται τάφος ἀκαθαρσίας;».

  Ὁ ἱερός Νικόδημος, ἀναφερόμενος στόν ΛΑ΄ Κανόνα τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, στήν δεύτερη σημείωση τοῦ παρόντος κανόνος, γράφει ὅτι «Λέγει δέ ὁ θεῖος Χρυσόστομος (εἰς τήν ια΄ ὁμιλ. πρός Ἐφεσίους) ὅτι εἶπεν ἕνας ἅγιος ἄνθρωπος, πῶς οὐδέ αἷμα μαρτυρίου ἠμπορεῖ νά ἐξαλείψη τήν ἁμαρτίαν τοῦ χωρισμοῦ τῆς Ἐκκλησίας, καί τῆς διαιρέσεως, καί τό νά σχίση τινάς τήν Ἐκκλησίαν εἶναι χειρότερον κακόν, ἀπό τό νά πέση εἰς αἵρεσιν. Γράφει δέ καί Διονύσιος ὁ Ἀλεξανδρείας καί ὁμολογητής ἐν τῇ πρός Ναυάτον Ἐπίσκοπον ἐπιστολῇ, ὅτι πρέπει νά πάθη τινάς, ὅ,τι κακόν καί ἄν ἦναι, μόνον νά μή σχίση τήν Ἐκκλησίαν· καί ὅτι εἶναι ἐνδοξότερον τό μαρτύριον, ὅπου ἤθελεν ὑπομείνη τινάς, διά νά μή σχίση τήν Ἐκκλησίαν, παρά τό μαρτύριον ὅπου ἤθελεν ὑπομείνη διά νά μή εἰδωλολατρῆσαι μαρτύριον, διά τήν ὠφέλειαν τῆς ἰδικῆς του ψυχῆς μαρτυρεῖ· εἰς δέ τό ὑπέρ τοῦ μή σχίσαι τήν Ἐκκλησίαν, διά τήν ὠφέλειαν καί ἕνωσιν ὅλης τῆς Ἐκκλησίας μαρτυρεῖ».

  Ἆραγε ὁ Προκαθήμενος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως τώρα στήν δύση τῆς ζωῆς του δέν ἀναλογίζεται τά τῆς ὠφελείας τῆς ἰδικῆς του ψυχῆς; Ὁ χρόνος θά δώση τήν ἀπάντηση καί ἀπό ὅ,τι φαίνεται πολύ σύντομα.