ΓΙΑΤΙ ΕΥΛΟΓΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΣΤΑΦΥΛΙΑ ΣΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ;

 

Πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου

———————————————————

Η Μεταμόρφωση νοείται από την Εκκλησία ως «προδηλωτική του μέλλοντος αιώνος» διότι και όλοι οι Άγιοι θα θεώνται τη δόξα του Θεού αιώνια, όπως την είδαν παροδικά οι Απόστολοι στο Θαβώρ. Η δόξα όμως της ανθρώπινης φύσεως του Χριστού φανερώνει και τον δοξασμό της δικής μας φύσης, καθώς ορίζεται σωτηριολογικά η «εν Χριστώ» μεταστοιχείωση και της δικής μας φύσης. Ο Χριστός στο Θαβώρ φανέρωσε τη θέωση της ανθρώπινης φύσης, στην δική του «ανθρωπότητα». Με βάση αυτό το θεολογικό μήνυμα της εορτής μπορούμε να δώσουμε τις παρακάτω ερμηνείες της ευλογίας των σταφυλιών.

Η ευλογία των σταφυλιών, των αντιπροσωπευτικών αυτών απαρχών του κόσμου, είναι μία λειτουργική πράξη που τονίζει ιδιαίτερα τη δοξολογική και ευχαριστιακή προσφορά της ύλης και των καρπών της γης στο Δημιουργό Θεό και κτίστη των απάντων.

Η πρακτική αυτή της ευλογίας του συγκεκριμένου καρπού βρίσκεται σε άμεση σχέση με την παραβολή της Αμπέλου. Η παραβολή της αμπέλου (Ιω 15,1-8) έχει επίσης μεγάλη σημασία για την νέα κοινότητα, την κοινότητα του Χριστού. Σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας περιόδου της περιόδου του κλήματος του Χριστού, της χριστιανικής κοινότητας. Σε αυτήν περιλαμβάνονται όλοι όσοι πιστεύουν στον Ιησού Χριστό. Η σύνδεση και η ενότητα τους με τον Χριστό εγγυάται τη σωτηρία τους. Αντίθετα, η αποκοπή από το κλήμα της αμπέλου, δηλαδή την κοινότητα του Χριστού, οδηγεί στην καταστροφή. 

Κύριο χαρακτηριστικό της εν λόγω παραβολής είναι η πρόσκληση ενότητας και κοινωνίας των μαθητών με τον Ιησού. Η ενότητα των μαθητών με τον Ιησού και η τήρηση της διδασκαλίας του από αυτούς έχουν ως αποτέλεσμα την «πνευματική» καρποφορία, η οποία είναι συνάμα φανέρωση της δόξας του Πατρός και απόδειξη της αληθινής μαθητείας (Ιω 15,8). Αυτό το μήνυμα της ενότητας με τον Ιησού θα πρέπει να χαρακτηρίζει και τα μέλη της Εκκλησίας, τα οποία ως κλήματα της αληθινής αμπέλου καρποφορούν με τη δύναμη της πίστης.

Η ένωση των πιστών με τον Χριστό στα πλαίσια της χριστιανικής κοινότητας εξασφαλίζει την καρποφορία των πιστών. Όπως η ακεραιότητα των κλημάτων επιφέρει την πλούσια καρποφορία τους, έτσι και τα μέλη της χριστιανικής κοινότητας ενωμένα με τον Χριστό καρποφορούν. Η αναφορά στους καρπούς της αμπέλου, που είναι τα σταφύλια και ο οίνος, μπορεί να εννοηθεί ως μια έμμεση αναφορά στην θεία ευχαριστία και μια έμμεση αναφορά στους τρόπους που μπορούν οι πιστοί να καρποφορήσουν καρπούς άξιους της σχέσης με τον Χριστό.

Επομένως ο Χριστός είναι η ΑΜΠΕΛΟΣ Η ΑΛΗΘΙΝΗ και οι βαπτισμένοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί είναι τα ΚΛΗΜΑΤΑ. Αποτελεί πνευματικό χρέος του Χριστιανού η εν Χριστώ Μεταμόρφωσή του ώστε μαζί με τους Αγίους θα θεώνται τη δόξα του Θεού αιώνια, όπως την είδαν παροδικά οι Απόστολοι στο Θαβώρ. Διαφορετικά, σύμφωνα με την παραβολή «Πᾶν κλῆμα ἐν ἐμοὶ μὴ φέρον καρπόν, αἴρει αὐτό». 

Ο καρπός αυτός της αμπέλου (τα σταφύλια) μας δίδει το κρασί, που ο Χριστός ευλόγησε στην Κανά, για να τονίσει την εν Χριστώ μεταμόρφωση του κόσμου, αλλά και μας το παρέδωσε στο Μυστικό Δείπνο, ως το στοιχείο εκείνο, που μαζί με το ψωμί, την ώρα της θείας Λειτουργίας αφθαρτοποιούνται χαρισματικά, μεταποιούμενα σε Κυριακό «σώμα και αίμα», θεία Ευχαριστία.

Για να συμβεί επομένως πνευματική καρποφορία θα πρέπει τα κλήματα-χριστιανοί να έχουν πνευματικούς καρπούς. Αυτούς τους πνευματικούς καρπούς-αρετές συμβολίζουν τα σταφύλια. Για να συμβεί όμως η εν Χριστώ Μεταμόρφωση του ανθρώπου θα πρέπει ο χριστιανός να συμμετέχει ενεργά και ενσυνείδητα στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.

«Εκτός τούτων, η ευλογία των σταφυλιών τονίζει και την ανάγκη συνεχούς πνευματικής καρποφορίας και μεταμορφωτικής πορείας του ανθρώπου, καθόσον «οι τω ύψει των αρετών διαπρέψαντες, και της ενθέου δόξης αξιωθήσονται»(Π.Σκαλτσης)

Η Εκκλησία έχει αποστολή μεταμορφωτική μέσα στον κόσμο: να μεταμορφώνει σεκ άθε εποχή τον άνθρωπο και την κοινωνία. Τον άνθρωπο σε Φίλο του Θεού, «δοξασμένο» από το Φως του και την κοινωνία σε εκκλησία – χώρο της θείας βασιλείας – χάρης. Στο Θαβώρ εικονίσθηκε η αλήθεια της Εκκλησίας, προτυπώθηκε η

αποστολή της στον κόσμο και βεβαιώθηκε η δυνατότητα της θεώσεως κάθε πιστού μέλους της. Όπως το Θαβώρ «εις τύπον γέγονε της Εκκλησίας», το ίδιο και η Εκκλησία, ως Σώμα Χριστού, είναι Θαβώρ για τον κόσμο.