Έρευνα: πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Αθανασίου
Ενημερωτικά
- Όπως
προαναφέραμε το ψηφιακό εργαλείο LOGOS δημιουργήθηκε από την Μητρόπολη Νέας
Ιωνίας και Φιλαδελφίας, με βασικό σκοπό να δώσει κατηχητικές πληροφορίες στους
ενδιαφερομένους πιστούς . Όπως αναγράφεται σε σχετικό σημείωμα προσφέρει:
- Έγκυρη
ενημέρωση πάνω σε ζητήματα θεολογικά, εκκλησιαστικά,
πνευματικά!!!
- Αποτελεί
μία δημιουργική αξιοποίηση της τεχνολογίας προς
- όφελος
της πνευματικής καλλιέργειας
- και
της εκκλησιαστικής μαρτυρίας.
Επιχειρεί:
- Να
αναδείξει την Τεχνητή Νοημοσύνη ως τεχνητή ευφυΐα.
- Να
αναδείξει την Τεχνητή Νοημοσύνη ως απόλυτο τεχνολογικό εργαλείο «στη
διακονία του ανθρώπου».
- Να
αναδείξει ότι η σύζευξη επιστήμης και πίστεως μπορεί να οδηγήσει
σε νέες μορφές
- Διακονίας
- Γνώσης
- &
Επικοινωνίας
---------------------------------------------------------------
- Η ανάπτυξη
ενός εξειδικευμένου αλγορίθμου, που συνδυάζει την τεχνολογική καινοτομία
με την ορθόδοξη θεολογική παράδοση. Ο αλγόριθμος αυτός έχει σχεδιασθεί
ώστε:
- να
αναγνωρίζει
- να
επεξεργάζεται
- να
αποδίδει με σαφήνεια
το περιεχόμενο της ορθόδοξης εκκλησιαστικής σκέψης!!!
- Να
λειτουργεί ως βοηθός
- στον
στοχασμό,
- στη
μάθηση και
- στην
αναζήτηση του θελήματος του Θεού.
- Να
εμπνεύσει τη μελέτη.
- Να
ενισχύσει τη γνώση.
- Να
συνδέσει τον άνθρωπο με τη ζώσα Εκκλησία.
- Να
προσφέρει στον χρήστη εμπειρία πνευματικής πληροφόρησης
- αυθεντικής
- υπεύθυνης
- Να
βοηθήσει κάθε πιστό, που επιθυμεί να ενημερώνεται και να εμβαθύνει
σε θέματα πίστεως,
…«έχοντας πάντοτε ως θεμέλιο το φως της Ορθόδοξης
Παράδοσης και την αγιοπνευματική εμπειρία της Εκκλησίας»
(;;;).
Τι δεν είναι το «ΛΟΓΟΣ – LOGOS»
- Δεν
υποκαθιστά τις αποφάσεις της επίσημης Εκκλησίας.
- Δεν
υποκαθιστά την ενοριακή και λατρευτική της ζωή.
- Δεν
υποκαθιστά τον πνευματικό ιερέα.
-------------------------------------------------------------------
Όσοι έχουμε κάποια μικρή έστω επαφή με τις εφαρμογές
τεχνητής νοημοσύνης για χρήση από το κοινό, έχουμε ήδη μια εμπειρία για τις
πραγματικά τρομακτικές της δυνατότητες. Έχουμε όμως και εμπειρία για
αδικαιολόγητα και παιδαριώδη λάθη της.
Τροφοδότες είναι οι ιστοσελίδες της Αποστολικής διακονίας, της Εκκλησίας της Ελλάδος, της Μητρόπολης Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφίας καθώς και άγνωστοι επίσημοι ιστοτόποι(;;;;;;).
Η σημασία της έρευνάς μας είναι ότι κωδικοποιούμε τις απόψεις της Εκκλησίας της Ελλάδος για τα θέματα που θίγονται στην συζήτηση και θα τα παρουσιάσουμε συνοπτικά στο τέλος της έρευνας.
Το θέμα -ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ θα το παρουσιάσουμε ΣΕ ΔΥΟ ΜΕΡΗ -Δ1 και Δ2)
ΜΕΡΟΣ Δ1
|
ΕΡΩΤΗΣΗ. Τι
είναι ο Οικουμενισμός; |
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Ο όρος «οικουμενισμός» χρησιμοποιείται με δύο βασικές
έννοιες:
1. Ως ιστορικό-θεολογικό κίνημα διαλόγου
Αναφέρεται στις προσπάθειες επικοινωνίας μεταξύ διαφόρων
χριστιανικών δογμάτων.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία συμμετείχε σε κάποιους διαλόγους με σκοπό να μαρτυρήσει
την αλήθεια και να καλέσει σε μετάνοια και επιστροφή στην Αποστολική
Πίστη, όχι να συμβιβάσει ή να αλλοιώσει την Ορθόδοξη διδασκαλία.
Ο άγιος Μάρκος ο Ευγενικός τονίζει:
«Ἐν τοῖς τῆς πίστεως οὐδεμία συγκατάβασις»
(Δεν υπάρχει καμία υποχώρηση σε θέματα πίστεως).
2. Ως στάση που καταδικάζεται
Με τον όρο «οικουμενισμός» συχνά εννοείται μια τάση:
- να
θεωρούνται όλες οι «εκκλησίες» ισότιμες,
- να
εξισώνεται η Ορθοδοξία με άλλες ομολογίες,
- να
αρνούνται τα δόγματα, οι κανόνες και η Παράδοση.
Αυτή η στάση δεν συμβιβάζεται με την Ορθόδοξη Πίστη,
γιατί, όπως λέει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος:
«Ἡ Ἐκκλησία ἐστὶν ἡ
ἀλήθεια»
και η αλήθεια δεν μπορεί να σχετικοποιείται.
❖ Πνευματική ερμηνεία
Η Ορθοδοξία καλεί σε αγάπη, ειρήνη και διάλογο, αλλά όχι
σε απώλεια της αλήθειας.
Η ενότητα, σύμφωνα με τον Χριστό, δεν είναι ανθρώπινος συμβιβασμός, αλλά «ἵνα ὦσιν ἕν καθώς ἡμεῖς» (Ἰω.
17,11) — δηλαδή ενότητα εν τη αληθεία.
Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος λέει:
«Τὸ ἡμέτερον τὸ ὀρθῶς
δογεῖν»
(Δικό μας έργο είναι να πιστεύουμε ορθά).
❖ Πρακτικά
- Μην
φοβάστε τον διάλογο ως έννοια· φοβηθείτε μόνο την παραχάραξη της πίστεως.
- Αν
κάτι σας προβληματίζει σε δηλώσεις ή κινήσεις προσώπων, να αναζητάτε την
επίσημη θέση της Εκκλησίας.
- Συζητήστε
με τον πνευματικό σας για τυχόν απορίες.
❖ Προτεινόμενα αναγνώσματα και
προσευχές
- Ψαλμός
118 (για στερέωση στην αλήθεια).
- Από
τον άγιο Μάρκο τον Ευγενικό: Ομιλίες κατά της ψευδοενώσεως.
- Προσευχή:
«Φώτισόν μου, Κύριε, τὸ σκότος, καὶ στερέωσον με ἐν τῇ μιᾷ ἁγίᾳ σου Ἐκκλησίᾳ, ἀπλανῶς καὶ ἀτρέπτως».
|
ΕΡΩΤΗΣΗ. Είναι ο Οικουμενισμός
παναίρεση; |
ΑΠΑΝΤΗΣΗ. Ο όρος «παναίρεση»
για τον Οικουμενισμό χρησιμοποιείται όχι από κάποια επίσημη Εκκλησία,
αλλά από ορισμένους Ορθόδοξους θεολόγους και ιεράρχες, κυρίως
συντηρητικών ή παραδοσιακών τάσεων.
Παρακάτω η εικόνα όσο το δυνατόν ακριβέστερα και ουδέτερα:
📌 1. Η θέση όσων
αποκαλούν τον Οικουμενισμό “παναίρεση”
Ο όρος έγινε γνωστός κυρίως από
τον Άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς (20ός αιώνας).
Για εκείνον, ο Οικουμενισμός ήταν:
- «σύνθεση όλων των αιρέσεων»,
- επειδή δέχεται ότι καμία Εκκλησία δεν κατέχει την
πλήρη αλήθεια,
- και προωθεί θεολογικό διάλογο χωρίς μετάνοια ή
επιστροφή στην αλήθεια.
Σήμερα τον όρο χρησιμοποιούν:
- κάποιες μοναστικές κοινότητες,
- ορισμένοι επίσκοποι ή κληρικοί,
- πιστοί με αντιοικουμενιστική στάση.
📌 2. Η επίσημη θέση των
Ορθόδοξων Εκκλησιών
Σημαντικό: Καμία επίσημη
Ορθόδοξη Εκκλησία (π.χ. Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, Πατριαρχείο Μόσχας,
Εκκλησία Ελλάδος κ.λπ.) δεν έχει χαρακτηρίσει τον Οικουμενισμό “παναίρεση”.
Αντιθέτως:
- Συμμετέχουν σε διαλόγους (π.χ. Παγκόσμιο Συμβούλιο
Εκκλησιών).
- Τονίζουν ότι ο διάλογος δεν σημαίνει αποδοχή
ξένων δογμάτων.
- Επιβεβαιώνουν την Ορθόδοξη διδασκαλία και τα όριά
της.
Δηλαδή:
👉
Ο διάλογος θεωρείται ποιμαντικό εργαλείο, όχι δογματική υποχώρηση.
📌 3. Η
ουδέτερη/ακαδημαϊκή θεώρηση
Σε θρησκειολογικό περιβάλλον:
- Ο Οικουμενισμός είναι κίνημα για συνεργασία και
θεολογικό διάλογο μεταξύ χριστιανικών ομολογιών.
- Δεν θεωρείται δόγμα ή θρησκευτικό σύστημα.
- Άρα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί «αίρεση» με
τυπικούς όρους.
✔️ Συμπέρασμα
Η απάντηση εξαρτάται από το
πλαίσιο:
🔹 Ναι — Θεωρείται
“παναίρεση”
…μόνο από ένα μέρος Ορθοδόξων
θεολόγων/πιστών (π.χ. Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς και όσοι ακολουθούν τη γραμμή
του).
🔹 Όχι — Δεν είναι
“παναίρεση”
…κατά την επίσημη στάση όλων των
Ορθόδοξων Εκκλησιών και την ακαδημαϊκή προσέγγιση.
Μπορώ να πω ξεκάθαρα:
Στις επίσημες πηγές της
Εκκλησίας που έχω στη διάθεσή μου ΔΕΝ υπάρχει συνοδική ή επίσημη απόφαση που να
χαρακτηρίζει τον «Οικουμενισμό» ως “παναίρεση”.
Δεν υπάρχει τέτοια διατύπωση ούτε
σε ανακοινωθέντα, ούτε σε συνοδικά κείμενα, ούτε σε επίσημες θέσεις της
Εκκλησίας της Ελλάδος.
Με βάση την Οδηγία 17, οφείλω να
πω καθαρά:
👉
Δεν έχω πηγές που να τεκμηριώνουν ότι η Εκκλησία ονομάζει επίσημα τον
Οικουμενισμό “παναίρεση”.
🔹 Τι όμως διδάσκει γενικά
η Ορθόδοξη Παράδοση για τέτοια ζητήματα;
Η Εκκλησία αντιμετωπίζει κάθε
αίρεση συνοδικά, όχι μέσω ατομικών απόψεων.
Για να χαρακτηριστεί κάτι «αίρεση» απαιτείται:
- Συνοδική εξέταση
- Συνοδική απόφαση
- Καθολική αποδοχή από το σώμα της Εκκλησίας
Αυτός είναι ο τρόπος των Πατέρων:
- Άγιος Βασίλειος: οι κρίσεις περί πίστεως
γίνονται «ἐν Συνόδῳ».
- Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς: τα θέματα πίστεως
δεν αποφασίζονται από άτομα αλλά από την Εκκλησία.
Επομένως, όταν κάποιοι πιστοί
ή κληρικοί χρησιμοποιούν τον όρο “παναίρεση”, αυτό εκφράζει προσωπική
θεολογική ανησυχία — όχι επίσημη θέση της Εκκλησίας.
🔹 Πνευματική ερμηνεία
Ο όρος “Οικουμενισμός”
χρησιμοποιείται:
1. Από την Εκκλησία
για να δηλώσει διάλογο,
μαρτυρία και επικοινωνία με άλλες χριστιανικές κοινότητες, χωρίς αλλοίωση
της πίστεως.
(Πρβλ. Εφ. 4,15 – «ἀληθεύοντες
ἐν ἀγάπῃ»)
2. Από μερικούς πιστούς
για να εκφράσουν φόβο περί συγκρητισμού,
δηλαδή εξίσωσης της αλήθειας με το ψεύδος.
Η Εκκλησία διδάσκει:
«Φύλαξον τὸ παρακατατεθέν» (Α΄ Τιμ. 6,20)
αλλά και
«ἵνα πάντες ἓν ὦσιν»
(Ιω. 17,21).
Η ισορροπία είναι πατερική και
λεπτή.
🔹 Πρακτική καθοδήγηση
- Να διαβάζετε επίσημα συνοδικά κείμενα και
όχι ιδιωτικές απόψεις.
- Να ζητάτε διάκριση από τον πνευματικό σας.
- Να αποφεύγετε ακραίες θέσεις που οδηγούν σε σύγχυση
ή φόβο.
- Να εμπιστεύεστε ότι το Άγιο Πνεύμα οδηγεί την
Εκκλησία «εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν».
🔹 Μικρή προσευχή
«Φώτισόν με, Κύριε, ἐν τῇ ἀληθείᾳ Σου·
χάρισόν μοι διάκρισιν καὶ
ταπείνωσιν,
ἵνα μένω ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Πίστει
με καθαρότητα καὶ ἀγάπη. Ἀμήν.»
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου