Τρίτη 4 Ιανουαρίου 2011


ΤΟ ΠΡΩΤΕΙΟ


ΤΟΥ ΠΑΠΑ


ΚΑΙ Ο ΑΓΙΟΣ


ΚΥΡΙΛΛΟΣ


ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ


π βιβλίο τοῦ ὁμότ. καθηγητ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

κ. Στυλιανοῦ Παπαδόπουλου


Eἶναι νωπὰ ἀκόμα τὰ γεγονότα, τὰ σχετικὰ μὲ τὸ Πρωτεῖο τοῦ Πάπα, τὸ ὁποῖο οἱ κατευθυνόμενοι ἡμέτεροι οἰκουμενιστές, ἔδειξαν ὅτι ἔχουν ἀποδεχθεῖ καὶ προσπάθησαν —τὰ τελευταῖα χρόνια— νὰ τὸ υἱοθετήσουν, δραστηριοποιούμενοι ὡς μέλη τοῦ ψευδεπίγραφου «Θεολογικοῦ Διαλόγου», (ἀφοῦ οὔτε θεολογικὸς εἶναι, οὔτε διάλογος) καὶ ἐνεργοῦντες ὡς ὁ «δούρειος ἵππος» τοῦ Οἰκουμενιστικοῦ παπισμοῦ ἐντὸς τῶν τειχῶν τῆς Μίας, Ἁγίας Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.


Ἔτσι, ἡ λεγόμενη Μικτὴ Ἐπιτροπὴ Θεολογικοῦ Διαλόγου Ρωμαιοκαθολικῶν καὶ Ὀρθοδόξων, συνέταξε τὸ «Κείμενο τῆς Ραβέννας», ἕνα κείμενο διάτρητο θεολογικὰ καὶ ἐκκλησιολογικά, ὅπως ἀπέδειξαν ἁγιορεῖτες πατέρες (ἰδίως ὁ π. Γεώργιος Καψάνης) καὶ Καθηγητὲς τῆς θεολογίας (μὲ αἰχμὴ τὸν καθηγητὴ τῆς Δογματικῆς κ. Δημήτριο Τσελεγγίδη).


Τὸ ἀπαράδεκτο αὐτὸ «Κείμενο», ὅμως, δυστυχῶς ὑπερασπίστηκαν καὶ προσπάθησαν ἀνεπιτυχῶς νὰ τὸ ἐπιβάλουν οἱ οἰκουμενιστὲς θεολόγοι καὶ ἐπίσκοποι, μὲ πρωτεργάτες τὸν Περγάμου κ. Ἰωάννη Ζηζιούλα καὶ τὸ μέλος τοῦ Διαλόγου τῆς Μ.Θ.Ε. Μητροπολίτη Μεσσηνίας καὶ καθηγητὴ θεολογίας κ. Χρυσόστομο Σαββᾶτο.


Ὅμως, μετὰ τὴν ἀποτυχία τους καὶ τὴν ἔκδηλη ἀδυναμία τους νὰ τὸ ἐπιβάλουν μὲ τὶς συναντήσεις τῆς Μ.Ε.Θ. στὴν Πάφο καὶ τὴν Βιέννη («ἄλλαι γὰρ βουλαὶ ἀνθρώπων, ἄλλα δὲ Θεὸς κελεύει»), δὲν σημαίνει ὅτι ἐγκατέλειψαν ἢ ματαίωσαν τὰ σχέδιά τους. Ἡ ἱστορία μᾶς ἔχει διδάξει πώς, οἱ πρῶτοι διδάξαντες τὴν «προπαγάνδα» παπικοί, γνωρίζουν καλὰ τὴν τέχνη νὰ προσπαθοῦν, νὰ ἐπιμένουν, νὰ παραπλανοῦν, νὰ ἐκφοβίζουν, νὰ ἐκβιάζουν, νὰ διαστρέφουν καὶ νὰ ἐπανέρχονται δριμύτεροι, δοκιμάζοντες σὲ ἄλλες χρονικὲς στιγμὲς καὶ μὲ ἄλλους τρόπους τὴν ἅλωση τοῦ κάστρου τῆς Ὀρθοδοξίας. Γι’ αὐτὸ καὶ χρειάζεται ἐγρήγορση, συνεχὴς ἐπιφυλακὴ καὶ λήψη ὅποιων ἄλλων μέτρων ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση μᾶς ἔχει διδάξει.


Τὸ κείμενο ποὺ ἁλιεύσαμε εἶναι ἀπ τ βιβλίο το καθηγητ Στυλιανο Παπαδόπουλου «Ο ΑΓΙΟΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ» (κεφ. 9ο, σελ. 339-360). Σ’ αὐτὸ ὁ καθηγητὴς ἀποδεικνύει, ὅτι στὴν Ἐκκλησία ἐπικρατοῦσε πρωτεῖο ἀληθείας καὶ ὄχι πρωτεῖο ἐξουσίας, ὅπως αὐτὸ φαίνεται στὶς ἐπιστολὲς ποὺ ἀντήλλαξαν ὁ Πάπας Ρώμης Κελεστίνος καὶ ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν ὅλη δράση τοῦ Ἁγίου Κυρίλλου.


Ἐπίσης, στὸ κείμενο ποὺ παραθέτουμε ὁ κ. Στυλιανὸς Παπαδόπουλος, ἐξηγώντας, γιατὶ ὁ Ἅγιος Κύριλλος ἔπαιξε πρωταγωνιστικὸ ρόλο στὴν ἄμεση καὶ ἀποτελεσματικὴ καταπολέμηση τοῦ Νεστοριανισμοῦ, θίγει ἕνα σπουδαιότατο θέμα, ποὺ ἀπασχολεῖ καὶ δημιουργεῖ ἀμηχανία σὲ πολλοὺς πιστούς, οἱ ὁποῖοι σήμερα διερωτῶνται: γιατί οἱ σύγχρονοι ἐπίσκοποι δὲν ἀντιδροῦν ἀπέναντι στὴν λαίλαπα τῆς παναιρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ;


Παραθέτουμε τὸ κείμενο γιὰ γνώση, σύγκριση καὶ προβληματισμό.


Η «Φιλορθόδοξος Ἕνωσις “Κοσμᾶς Φλαμιᾶτος”»


ΤΟ ΠΡΩΤΕΙΟ ΑΛΗΘΕΙΑΣ

ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΤΩΝ «ΙΣΟΤΙΜΩΝ» ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ


(πουσία πρωτείου ξουσίας στν Ρώμης Κελεστίνο)



Κύριλλος εχε τν κύρια εθύνη τς θεολογικς παντήσεως

στν Νεστόριο εχε πρωτεο ληθείας



Παρακολουθώντας ρευνητς τ θεολογικ δρώμενα τς περιόδου 428-444, πισημαίνει εκολα τν πόλυτα πρωταγωνιστικ ρόλο το γίου Κυρίλλου. ρχίζουν λα π τν Κύριλλο, ξελίσσονται μ τν διο ν κρατάει τν πρτο ρόλο κα τελειώνουν μ τν εθύνη του. Κι ν νάρξη τν θεολογικν —κριβέστερα, τν χριστολογικν— συζητήσεων νήκει στν Κύριλλο (πως νήκει κα νάπτυξη τς σχετικς θεολογίας), δείχνοντας εελιξία στν γλωσσικ διατύπωση πεισε κα τος Δυτικος κα τος νατολικος γι τν ρθότητα τς Χριστολογίας του. τσι τν κολούθησαν λες ο κκλησίες, πλν κπροσώπων κραίων τάσεων, ατν πο ρρεπαν πρς τν μονοφυσιτισμ κα ατν πο δηγήθηκαν στν νεστοριανικ διοφυσιτισμό.


πραγματικότητα ατ νέδειξε τν Κύριλλο φορέα πρωτείου ληθείας. ,τι δημιούργησε στην θεολογία κα ,τι προσέφερε στν κκλησία φείλεται χι σ πρωτεο ξουσίας, τ ποο δεν πάρχει στν κκλησία, οτε σ πρωτεο τιμ, στ ποο προηγονταν ο πίσκοποι Ρώμης κα Κωνσταντινουπολεως· φείλεται στ ερ γεγονς τι γιος Κύριλλος λεξανδρείας γινε τ κλεκτ κενο σκεος, τ ποο κατεξοχν καθοδηγήθηκε π τ γιο Πνεμα ν ξηγήσει κα ν ναλύσει ερύτερα κα κριβέστερα τν λήθεια τν δύο φύσεων το Χριστο, πο νώθηκαν «καθ' πόστασιν» διαίρετα, χωρς τροπ κα χωρς σύγχυση, σ' να πρόσωπο.


Τ ργο του πιτέλεσε Κύριλλος μ πάμπολλες δυσκολίες, φ' νς νεκα τς μικρς ως νύπαρκτης τότε θεολογικς τοιμότητας τς πλειοψηφίας τν κκλησιαστικν νδρν, φ' τέρου νεκα τν σχυρν κακόδοξων τάσεων, πο εχανε ναπτυχθε στος κόλπους τν ντιοχειανν θεολογικν κύκλων κα στος πηρεαζόμενους π τς πολλιναριστικς κακοδοξίες.


Πρς τ τέλος τς 3ης δεκαετίας το Ε' αἰῶνα κα κριβεστερα τ Πάσχα το 428 μφανίσθηκε δυναμικ αρεση το Νεστορίου στν Κωνσταντινούπολη. αρεση, πο εχε ς αχμ τν ρνηση τς ληθείας τι Παρθένος Μαρία εναι Θεοτόκος, ποτελοσε τν κορύφωση σχετικν ντιλήψεων πο κκολάφθηκαν στος κόλπους τς στορικογραμματικς ρμηνευτικς σχολς τς ντιοχείας, δη π τ μέσα το Δ' αἰῶνα. ρχικς προβολέας σχετικν ντιλήψεων πρξε πολς Διόδωρος Ταρσο (†392) κα θεμελιωτς μαθητής του Θεόδωρος Μοψουεστίας (†428). τελευταος προσπαθοσε, φαίνεται, ν μν προκαλε καί, δρντας στὴν μακριν συριακ πολίχνη Μοψουεστία, δν γινε γρήγορα γνωστ χριστολογική του παρέκκλιση.


Τώρα μως, μ τν Νεστόριο, τ πράγματα ξελίχθηκαν διαφορετικά. λα κτυλίχθηκαν στν πρωτεύουσα το κράτους μ πολ θόρυβο κα μάλιστα μ ναθεματισμ σων μολογούσανε Θεοτόκο τν Παρθένο Μαρία. Τ γεγονς γινε γνωστ ερύτατα κα ταν Κύριλλος πέκτησε σαφ πληροφόρηση τ θεώρησε «σκάνδαλον οκουμενικν» (PG77, 41Β).


ρνηση το ρου Θεοτόκος ποτελοσε κακοδοξία, διότι ναφερότανε στν δια τν θεία λήθεια κα γι' ατ φοροσε στν σωτηρία τν πιστν κα ρα σ λη τν κκλησία, στν οκουμένη. Κα λλοι γνώριζαν ,τι γνωρίζε Κύριλλος, πως κκλησία τς Ρώμης κα φυσικ ο πίσκοποι τς νατολς. ντούτοις Κύριλλος μόνο εχε τς προϋποθέσεις ν συλλάβει τὶς πραγματικς διαστάσεις κα τς ριζικ νατρεπτικς συνέπειες τς κακοδοξίας το Νεστορίου.


Γι' ατ κριβς, Κύριλλος μόνον νέλαβε πρωτοβουλία ντιμετωπίσεως τς κακοδοξίας, χωρς μάλιστα θεολογικ βοήθεια π λλο κκλησιαστικ κέντρο. νδεικτικ εναι τι Ρώμης Κελεστίνος γνώριζε π τν διο τν Νεστόριο κα π κείμενα κείνου πολ καλ κα πρν π τν Κύριλλο τ τς διδασκαλίας το Νεστορίου, λλ στν ρχ τήρησε σιωπ κα κατόπιν ζήτησε σχετικ τν γνώμη το Κυρίλλου (PG 77, 41. Charles Pietri, Roma Christiana, II, σ. 1350). Κελεστίνος μ τος περ ατν κα τν σύνοδό του δυνατοσε ν' ντιμετωπίσει τ θεολογικ πρόβλημα, μολονότι ασθανότανε βαρι τν εθύνη του ς φορέα τν πρεσβειν τιμς, ς πρωτοθρόνου πισκοπο τς κκλησίας.


Κύριλλος τότε πραξε ,τι παλαιότερα πραξαν ο γιοι γνάτιος Θεοφόρος (†107/117), Διονύσιος Κορίνθου (†160/180;), Ερηναος τς Λυν (†202;), Μ. θανάσιος (†373), Μ. Βασίλειος (†379) Γρηγόριος Θεολόγος (†390), πο μ τν φωτισμ το γίου Πνεύματος, πως o διοι πογραμμίζουν, ντιμετώπισαν ατο κατεξοχν ς πρωτοπόροι τς κακοδοξίες, ναλύοντας βαθύτερα τν λήθεια.


λη τακτική, τν ποία Κύριλλος κολούθησε στν προσπάθειά του ν' νατρέψει τν κακοδοξία το Νεστορίου κα ν' ντιμετωπίσει τν διο, προϋποθέτει: βεβαιότητα σωτερικ γι τν λήθεια πο βίωνε κα δίδασκε κα συνείδηση αξημένης εθύνης γι τν φανέρωση κα τν στήριξη τς ληθείας τν δύο φύσεων στν να Χριστό. σωτερική του βεβαιότητα φειλότανε στν συνειδητ παραδοσιακότητά του, στν κατανόηση κα τν πόλυτη ποδοχ τς θεολογίας το Μ. θανασίου, λλ κα στν κατ σημαντικ μέρος γνώση κα ποδοχ τς θεολογίας τν Καππαδοκν Πατέρων.


τσι νέλαβε, πολύτως νσυνείδητα, τς θεολογικς πρωτοβουλίες κα ς καλς ποιμένας φρόντισε πρώτιστα ν ξηγήσει ναλυτικ κα θεολογικ στος κληρικούς, στος μοναχος κα τος πιστος τς ρχιεπισκοπς τς λεξάνδρειας τ γιατ σα γι τν Θεοτόκο κα τς φύσεις το Χριστο δίδασκε Νεστόριος εναι κακόδοξα (πιστ. I: PG 77, 9-40). Στν συνέχεια, περ τν ανουάριο Φεβρουάριο το 429, γραψε πρς τν διο τν Νεστόριο (PG11, 40-41), λπίζοντας στν μεταμέλειά του. ντ ατς λθε περοπτικ παντήση το Νεστορίου, γεγονς πο σήμαινε τι Κύριλλος φειλε μόνος κα χωρς θεολογικ βοήθεια ν προβε σ θεμελιώδη θεολογικ νάλυση το χριστολογικο ζητήματος.


γραψε, λοιπόν, τν Β' πιστολή του πρς τν Νεστόριο, να κείμενο μεγάλης θεολογικς ξίας, θεμέλιο τς χριστολογίας τς κκλησίας. Θεμελίωσε δηλαδ (ανουάριο-Φεβρουάριο το 430) τν λύση το χριστολογικο τότε ζητήματος, χωρς τν συνεννόηση γιὰ τς θέσεις πο θ ποστήριζε κα χωρς τν ξουσιοδότηση λλων ρχιεπισκόπων κκλησιαστικν παραγόντων. Τ σχετικ ργα το Κυρίλλου, τ μεταγενέστερα, συνιστον περαιτέρω νάπτυξη κι μβάθυνση σων διατύπωσε στν πιστολ ατή.


φο πλέον εχε διατυπώσει βασικ τν λήθεια γι τ χριστολογικ ζήτημα, μ τν πολυσήμαντο μάλιστα ρο «καθ' πόστασιν» νωση τν δύο φύσεων, τότε μόνο πληροφόρησε (πρίλιο-ούνιο το 430) τν πρωτόθρονο πίσκοπο Ρώμης (PG 77, 80-89) κα λλους γι τν χριστολογική του διδασκαλία. Κελεστίνος εχε δη γράψει σχετικ πρς τν Κύριλλο, λλ δν μποροσε ν θεολογήσει κα ν βοηθήσει. νδεικτικ τς θεολογικς ατς δυναμίας εναι τι Κελεστίνος, γράφοντας πρς Κύριλλο, χαρακτηρίζει τ πρόβλημα τς ποχς γενικ κα όριστα ς θέμα πο φορ στν γέννηση το Χριστο (PG 77, 92C). κόμη νδεικτικότερο τς δυναμίας ατς εναι τι στν πιστολή του Κελεστίνος πρς Νεστόριο τν πιπλήττει, λλ δν κθέτει κα τὸ τί κριβς φείλει ν πιστεύει (Mansi IV 1025. ACO 1,11, σ. 77). Πόσο μόνος στ θεολογικ ργο τανε τότε Κύριλλος κα πόσο μέτοχες ο λλες κορυφς τς κκλησίας φαίνεται κα π δύο πιστολς το δίου.


Πρς τν Κελεστίνο γράφει: «γέγραφα (=τ Νεστορίῳ) τν κθεσιν ς ν συντόμῳ τς ρθς πίστεως χουσαν» (PG 77, 84Α). Μόνος κα χωρς νάμειξη το Κελεστίνου κθέτει τν πίστη κα πλς τν πληροφορε τι κτεθεῖσα πίστη εναι «ρθή». Ἡ «κθεσις» τς πίστεως εναι ατὴ πο περιλαμβάνεται στν Β' πιστολ το Κυρίλλου πρς Νεστόριο. κόμα κα ργότερα, ταν τ πνεύματα εχανε ξυνθε κα λίγο-πολ λοι, σ' νατολκα Δύση, γνώριζαν κα παρακολουθούσανε τὶς θεολογικς συζητήσεις, Κύριλλος διατύπωσε τ 12 Κεφάλαια (ναθεματισμούς: κτώβριος 430), τ ποα φειλε ὁ Νεστόριος ποχρεωτικ ν δεχθε κα ν' ναθεματίσει ὅσους πίστευαν διαφορετικά, χωρς ν γνωρίσει τ περιεχόμενό τους στὴν Δυτικ κκλησία κα στος νατολικούς. νήργησε συνειδητ ς φορέας πρωτείου ληθείας.


Ὁ Ρώμης γνώριζε τι Κύριλλος θ προβε στν νέργεια ατή, λλ δν γνώριζε τ περιεχόμενο τς νεργείας. Ο νατολικο θ' ντιδράσουν στ περιεχόμενο γι λόγους κυρίως γοήτρου, λλ τν οσία τν 12 Κεφαλαίων θ τν δεχθονε τελικά. Ὁ Ρώμης οτε στν κορυφαία θεολογικ στιγμ αὐτὴ εχε πρωτοβουλία κα κριβ γνώση ατο ποκκλησία παντοσε στν Νεστόριο, γνοοῦσε τ πιχειρήματα πο μ τ μπνευσμένο στόμα το Κυρίλλου νέτρεπαν τν αρεση το νεστοριανισμοῦ. Τ μόνο πο κανε Κελεστίνος τανε ν ξουσιοδοτήσει συνοδικ (11 Αγούστου 430) κα ν λευκ τν Κύριλλο γι ὅ,τι ατς κρινε ρθὸ σχετικ μ τν αρεση.


Στν ντιοχείας ωάννη πίσης γραψε Κύριλλος τι «συνεβούλευσε» τν Νεστόριο ν' πόσχει «τν σκαιῶν κα ξεστραμμένων (=διεστραμμένων) ζητημάτων (=διδασκαλιν)», λλ μάταια (πιστ. ΙΓ': PG77, 96Α). Ζητάει Κύριλλος πιτακτικ π τν Νεστόριο ν γκαταλείψει τν κακοδοξία, κάτι πο δυνατ ν ρμηνευθεῖ ς διάθεση ξουσιαστικῆς πιβολς ς προβολ πρωτείου ξουσίας. Τέτοια διάθεση ποκλείεται, διότι, ν π τν Νεστόριο παιτε μ αθεντία, πρς τος λλους ρχιεπισκόπους κι πισκόπους συμπεριφέρεται μ τιμς κα βαθύτατο σεβασμό. Ζητάει ν πιβληθε στν Νεστόριο πειδ ατς δίδασκε κακόδοξα.


Ατὸ πο παρέχει στν Κύριλλο δύναμη κα σθένος ν' παιτε π τν Νεστόριο εναι σωτερική του βεβαιότητα γι τν λήθεια, τν ποία κφράζει. Πρόκειται δηλαδ γι τ πρωτεο ληθείας, πο στν συγκεκριμένη ποχ κα γι τ χριστολογικ ζήτημα εχε Κύριλλος, φο ατς τότε κατεξοχν χαριτώθηκε π τ γιο Πνεῦμα ν μβαθύνει κα ν διευρύνει αθεντικ τν διδασκαλία περ τς ληθείας γιὰ τὶς φύσεις κα τ πρόσωπο το Χριστο.


Κύριλλος ργανωτς κα συντονιστς το γνα κατ το Νεστορίου


Οἱ πρωτόβουλες κινήσεις το Κυρίλλου πρς νατροπὴ το νεστοριανισμοῦ κα τ πρωτεο ληθείας, το ποίου γινε φορέας, φαίνονται ν περιορίζονται π κάποιες φράσεις του. Εναι μάλιστα φράσεις, πο προβλήθηκαν π ρωμαιοκαθολικος ρευνητες ς ποδεικτικς το πρωτείου ξουσίας το πισκόπου Ρώμης. Πρόκειται γι χωρία τς Α' πιστολς το Κυρίλλου πρς Κελεστίνο (πρίλιος το 430). δῶ, λοιπόν, νημερώνει τν Κελεστίνο γιὰ τὶς νέργειές του ν κθέσει τν ρθ διδασκαλία πρς τν Νεστόριο, ν λέγξει ατν λλ κα ν νημερώσει κ τν στέρων γραπτ κα λλους πισκόπους κα μάλιστα τν κλρο κα τν λα τς Κωνσταντινουπόλεως. μοιβαία νημέρωση μεταξ τν πικεφαλς τν κκλησιν ποτελοῦσε ερ κα ναγκαῖο θος, πολ περισσότερο πο τώρα κακοδοξία το Νεστορίου τανε κα χαρακτηρίσθηκε π τν Κύριλλο «σκάνδαλον οκουμενικόν». σχετικ φράση:


«πειδ δ κα Θες παιτεῖ τ νηφάλιον ν τούτοις (=στ πράγματα ατ) κα τ μακρ τν κκλησιν θη πείθουσιν νακοινοῦσθαι τ σ σιότητι...» (PG 77, 80Β).


διατύπωση «πείθουσι» τ «θη» (=ο συνήθειες) τς κκλησίας «νακοινοῦσθαι τ σ (=τοῦ πισκόπου Ρώμης) σιότητι» κτιμήθηκε ς δηλωτικ τς ποχρεώσεως το Κυρίλλου κα κάθε λλου πισκόπου ν' «πευθύνεται στν χοντα πρωτεο ξουσίας, στε ν χει π ατν τν δεια γι ποιαδήποτε νέργειά του. Πρόκειται ὅμως γι ερ θος πού, πως κα σημειώσαμε, σχύει γενικά, γι ὅλες τς κεφαλς τς κκλησίας. σοι, βάσει τς πιστολς ατς, δθεν «πισήμαναν» τι Κύριλλος προϋποθέτει πρωτεο ξουσίας το Ρώμης, μπορονε ν διαπιστώσουν τν γενικότητα το θους αὐτοῦ, διαβάζοντας π.χ. πιστολ το Κυρίλλου πρς τν Ροῦφο Θεσσαλονίκης. Ἐδῶ δηλώνεται τακτικ τς μοιβαίας νημερώσεως τν πίσκοπων, μ νάλογες λέξεις γι τ διο μάλιστα θέμα, τς αρέσεως το Νεστορίου:


«κόλουθον παντα τ ταῖς κκλησίαις χρήσιμα κα τ νακύπτοντα καθ' μέραν, ς θος επεν, νακοινοῦσθαι τ σ σιότητι...» (πιστολ MB': PG 77, 221Β).


λλωστε, στν δια πρς Κελεστίνο πιστολή του Κύριλλος πισημαίνει τ γενικ ατ «θος» νημερώσεως, λέγοντάς του ὅτι, πρν ν βεβαιωθε ( Κύριλλος) γι τν κακοδοξία το Νεστορίου, δν γραφε οτε πρς τν Κελεστίνο οτε πρς λλους πισκόπους («συλλειτουργούς»).


«σίγων μν ον παρωχηκότα (=τν περασμένο) καιρόν. Κα οδν ὅλως οτε πρς τν σν θεοσέβειαν γέγραφα... οτε μν πρς τερον τν συλλειτουργν...» (PG 77, 80C).


Στν δια πάντα πιστολ το Κυρίλλου πισημαίνεται σκοπός της, πο τελικ εναι διαδικασία τς πιβολῆς «κοινωνησίας» στν Νεστόριο κα χι τ ν ζητηθε πτν Κελεστίνο γνώμη του γι τν κακοδοξότητα μ τς διδασκαλίας το Νεστορίου. Ἡ πόφαση γι κοινωνησία εχε ληφθε κα συνοδικ μ πρωτοβουλία το Κυρίλλου.


«γ δ (= Κύριλλος), καίτοι βουληθες συνοδικ γράμματι φανερν ατ καταστήσας, ὅτε ταῦτα λέγοντι (=τοῦ Νεστορίου) κα φρονοῦντι κοινωνεῖν ο δυνάμεθα. Τοῦτο μν ο πεποίηκα... Λογισάμενος δ τι χρ τος λισθήσασι χερα διδόναι... παρνεσα δι γραμμάτων ποσχέσθαι τς τοιαύτης κακοδοξίας. λλ' ὠνήσαμεν οδν» (Ἐπιστ. ΙΑ', Πρς Κελεστίνον. PG 77, 81 Α).


Τν τιμωρία τς κοινωνησίας, γι ν εναι ποτελεσματική, πρεπε ν στηρίξουν οἱ κορυφαες κεφαλς τς κκλησίας, διότι Νεστόριος, ς ρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, κατεῖχε πρεσβεα τιμς (μετ τν Ρώμης), ν Κύριλλος εχε πρεσβεα ς τρίτος τ τάξει. Ἀκόμα, ἡ τιμωρία το Νεστορίου μ κοινωνησία γινότανε δυσκολότερη, διότι ατς διέθετε —κα τ διακήρυττε— τν ενοια τς ατοκρατορικς αλς, το δίου το ατοκράτορα, ν πρόβαλλε πειλητικ τ κρος το «θρόνου» του, ς θρόνου τς πρωτεύουσας τς ατοκρατορίας. τσι λοιπόν, Κύριλλος νακοινώνει στν Κελεστίνο τν πόφαση γι κοινωνησία πο εχε ληφθε «μετ παρρησίας» κα το λέγει τι πρέπει («χρή») ν επε τν γνώμη του («τυπῶσαι τ δοκον») γι τ πς θ' ντιμετωπισθεῖ τ θέμα τς κοινωνησίας, ν δηλαδ φαρμοσθε πιεικέστερα («πότερον πότε χρ κοινωνεῖν ατ [=τ Νεστορίω] λοιπν πειπεν μετ παρρησίας, τι τοιατα φρονοῦντι κα διδάσκοντι οδες κοινωνε») (PG 77, 84D). Συγχρόνως Κύριλλος παγορεύει στν Κελεστίνο τὶς νέργειες, στις ποῖες κα ατς πρέπει ν προβε γι τ θέμα:


«Τν δ π τούτοις σκοπν τς σς θεοσεβείας χρ γενέσθαι δι γραμμάτων καταφαν κα τος εσεβεστάτοις τος κατ Μακεδονίαν κα πασι τος κατ τν νατολήν. πιθυμοῦσι γρ ατοῖς, δώσομεν φορμς το πάντας μία ψυχ κα μία γνώμη στναι κα παγωνίσασθαι τ ρθ πίστει πολεμουμένῃ» (PG 77, 84D-85A).


Ο πίσκοποι Μακεδονίας κα νατολς τανε δη νημερωμένοι π τν Κύριλλο, λλ «πιθυμοῦσαν», ζητούσανε, ν χουν βεβαίωση τι ὅλοι (σ' νατολ κα Δύση) μόφωνα θ' ντιμετωπίσουνε τν κακοδοξία.


Εναι σαφς τι Κύριλλος, νεργώντας ὅ,τι νήργησε πρς ντιμετώπιση το Νεστορίου κα τς διδασκαλίας του, εχε τν συνείδηση τι νεργε κα ς αθεντικς φορέας τς ληθείας κα ς διοργανωτς κα συντονιστς το γνα κατ τς κακοδοξίας. ρόλος το πισκόπου Ρώμης Κελεστίνου ὑπῆρξε ρόλος καθοδηγουμένου κα χι καθοδηγητή, ποδέκτη ποφάσεων, ποδείξεων κα πόψεων το Κυρίλλου κα χι ρόλος κέντρου ποφάσεων προβολς πόψεων.


Στν Κελεστίνο Ρώμης Κύριλλος δειχνε δελφικὸ σεβασμ κα σως κάτι περισσότερο (διότι, φυσικά, τν ναγνωρίζε ς πρωτόθρονο), λλ μόνο τν νημέρωνε κα δν το ζήτησε δηγίες στ κυρίως ργο του. Τν βεβαιώνει μόνο τι συμφωνον μ τν θεολογικ τοποθέτηση το (Κυρίλλου) οἱ νατολικο ὅλοι κα τν προτρέπει μόνο, καθς εδαμε (PG 77, 84Α-85Α), ν γράψει κα ατς πρς διάφορες κκλησίες, στε ν γίνει καταφανς συμφωνία ὅλων. κόμη κα γι τν ποιν τς κοινωνησίας, πο τν ρωτάει πς κα πότε αὐτὴ πρέπει νὰ πιβληθε στν Νεστόριο, το δήλωσε τι διος (ὁ Κύριλλος) τν εχε ποφασίσει, λλ ζητάει ν πράξει τ ἴδιο κα Κελεστίνος, φενὸς γι ν εναι ποτέλεσμα ερύτερης κκλησιαστικῆς συμφωνίας κα φετέρου διότι Ρώμης εχε τ πρεσβεῖα τιμς κα διέθετε γι' ατ διαίτερο κρος.


Σχετικά, πρέπει ν πομνήσουμε ὅτι, πως Κύριλλος ζήτησε π τν Ρώμης ν γράψει πρς πισκόπους, προκειμένου ν πεισθον ὅλοι π' ὅλους τι εναι ὁμόγνωμοι, τσι ργότερα ζήτησε μ σεβασμ π τν Πρόκλο Κωνσταντινουπόλεως ν γράψει πρς πισκόπους, γι ν δεχθον (ὅπως πρότεινε Κύριλλος) σκηση οκονομίας στ θέμα Θεοδώρου Μοψουεστίας (πιστολ 72: PG11, 345ΑΒ).


Τ γεγονς τι γι τ θεολογικοεκκλησιαστικ πρόβλημα τς ποχς τν πρτο κα ποφασιστικ ρόλο κρατοῦσε Κύριλλος καταφαίνεται κα π τ διάβημά του ν συντάξει τ 12 Κεφάλαια (ναθεματισμούς). Τ κείμενο τοῦτο, στ ποο προσέδιδε Κύριλλος μολογιακό, οκουμενικ κα ποχρεωτικ χαρακτρα, περιεῖχε θεολογικ στοιχεα πέρα κείνων, πού, ἐξ στέρων στω, γνώριζε Κελεστίνος π τν Β' πρς Νεστόριο πιστολ το Κυρίλλου. Μ τν παίτηση μάλιστα γι ναθεματισμος περακόντιζε τν συμφωνία το Κελεστίνου, πο εχε συμφωνήσει μόνο γι κοινωνησία. Τώρα δηλαδ Κύριλλος πραγματοποιοσε ριζικότερα βήματα, γι τ ποα Κελεστίνος δν εχε δέα κα γι τ ποα ὅμως οδέποτε διαμαρτυρήθηκε. ντίθετα, μ τν στάση του στν Γ' Οκουμενικ Σύνοδο (431) δειξε τι κολουθε κα ποδέχεται ὅ,τι ποστήριξε θεολογικ κα ὅ,τι πραξε πρωτόβουλα Κύριλλος.


Στν Γ' πιστολ πρς Νεστόριο, ὅπου τ 12 Κεφάλαια (ναθεματισμοί), Κύριλλος παρουσιάζει τν λη κκλησία («κατ τν σπέραν κα τν Ἑώαν»), φυσικ κα τς Ρώμης, συμφωνοσαν μ ὅσα διος γιὰ τὶς φύσεις το Χριστοῦ διατύπωσε, διατυπώνει κα παιτεῖ π τν Νεστόριο, μολονότι δὲν ζήτησε τν γνώμη τους γι τ νέα τουλάχιστον στοιχεα κα τος ναθέματισμος τς Γ' πιστολς.


«Συνέθετο δ κα κατ τν Ρώμην γία σύνοδος καὶ μες παντες (=λεξανδρινο κα ντιοχειανο νατολικο)» (PG 77, 108D).


Τ βάρος, μάλιστα, τς ναφορς το Κυρίλλου στν δυτικ κκλησία πέφτει στν σύνοδο τν δυτικν πισκόπων κα χι προσωπικ στν Ρώμης Κελεστίνο, πο ναφέρεται πλ ς πρόεδρος μόνο τς συνόδου ατς (PG 77, 108Α).


πρωταγωνιστικς ρόλος το Κυρίλλου γι τν λήθεια κα τν ργάνωση το γνα κατ το Νεστορίου, πως κα διάθεση το Κελεστίνου Ρώμης ν' ποδέχεται κα ν' κολουθεῖ καθ' λα κα πιστ τν Κύριλλο, καταφαίνονται στν κύρια πιστολ το Κελεστίνου πρς τν Κύριλλο, μόλις λαβε τν Β' πιστολν δογματικ) το τελευταίου πρς Νεστόριο. Τν Β' πιστολ αὐτὴ μετέφερε στν Ρώμη διάκονος Ποσειδώνιος μ' ντολ ν ξηγήσει λεπτομερέστερα τν θεολογικ τοποθέτηση το Κυρίλλου. Κελεστίνος κα ἡ περ ατν σύνοδος συμφώνησαν πόλυτα μ σα Κύριλλος διατύπωνε κα τν γκωμίασαν. Εδικότερα Κελεστίνος, διαβάζοντας κα κούγοντας γι τν θεολογικ ντιμετώπιση το Νεστορίου, ντυπωσιάσθηκε, χαρακτήρισε τν αυτό του στυγν («τ μετέρ στυγνότητι») (προφανς μ τν ννοια τς θεολογικς δυναμίας), μολόγησε τι θεολογία το Κυρίλλου εναι ριστο φάρμακο γι τν σθένεια τς κακοδοξίας κα δηγς πρς κατανόηση τῆς ληθινς πίστεως κα δήλωσε τι τ ατ φρονε καδιος.


Προχώρησε μως κόμα περισσότερο. πήνεσε τν Κύριλλο γι τν «γρήγορση», τν παγρύπνηση, πο πέδειξε πρς περάσπιση τς ληθείας. Ατ χει μεγάλη σημασία, διότι κα Κελεστίνος στν Ρώμη γνώριζε τ τς κακοδοξίας το Νεστορίου, λλ δν διέθετε τν ναγκαία τοιμότητα, τν «γρήγορση» το Κυρίλλου, τν ποο γι τν λόγο ατ συγκρίνει γενναιόψυχα μ τος προκατόχους του (βλ. Μ. θανάσιο, Διονύσιο παλαιοτέρα), τος ποίους, μάλιστα, περέβη («νενικηκέναι»). πως oἱ προκάτοχοι ναδείχθηκαν «κδικοι», περασπιστές, το «ρθοδόξου δόγματος», τσι κα Κύριλλος γινε «κδικος σχυρότατος» τς πίστεως.


Κελεστίνος συμφωνε τόσο πολ μ τ το Κυρίλλου, στε δν κρίνει φρόνιμο ν προσθέσει κάτι («προσθεῖναι δέ τινα κα μες μέλλομεν, γαπητ δελφέ, ε μ ωρμέν σε τ ατ φρονοῦντα πάντα, περ φρονοῦμεν κα ν τ βεβαιώσει τς πίστεως δοκιμάζομέν σε κδικον σχυρότατον»: PG77, 92Α). Τ γεγονς μως τι χαρακτηρίζει τ δογματικ πρόβλημα πο δημιούργησε Νεστόριος ς πρόβλημα τς «γεννήσεως» το Χριστοῦ (PG 77, 92C κα 93Β), σημαίνει τι δν εχε κατανοήσει κριβς τ μέγεθος το προβλήματος κα ρα συνετ πραξε, πο δν θέλησε ν προσθέσει κάτι θεολογικ σ σα Κύριλλος διατύπωσε. Ἄλλωστε, σ καμία πιστολή του Κελεστίνος, π ατὲς πο γραψε σχετικ μ τν Νεστόριο κα τν Γ' Οκουμενικ Σύνοδο, οτε ναπτύσσει οτε κθέτει τν ρθ διδασκαλία τς κκλησίας πιχειρήματα κατ το Νεστορίου. Μ λα τ παραπάνω, γίνεται φανερ κι μμεσα τι Κελεστίνος μ τν δικό του τρόπο ναγνωρίζει πρωτεο ληθείας στν Κύριλλο, κάτι πο δν εχε διος. Γι ν μ χάσει μως τ δικό του κρος ς πρωτοθρόνου στν κκλησία, δηλώνει τι «φρονοῦμεν» τ ατ κα τι «δοκιμάζομέν σε κδικον σχυρότατον», σ κρίνουμε, δηλαδή, ἐμεῖς, ἰσχυρότατο περασπιστ τς πίστεως.


«ς δ τν μετέραν διάνοιαν ες τ παρ τς δελφότητος γραφέντα μετεστήσαμεν, φθη ἡμῖν εθς τοιμοτάτη θεραπεία, δι' ς νόσος γιειν φαρμάκῳ πελαθείη· φημ δ τν τς καθαρς πηγς ἔκροιαν, τν π το λόγου τς σς γάπης κρέουσαν... κα πσιν νοίγεται τρόπος τς δεούσης περ τν μετέραν πίστιν ννοίας... ν κα τ ατ περ το Δεσπότου φρονοῦμεν... Κα χαίρομεν τοσαύτην νεῖναι ρντας τ σ ελαβείᾳ γρήγορσιν, ς δη σ νενικηκέναι τ ποδείγματα τν σοῦ προηγησαμένων, γενομένων ε κα ατν κδίκων το ρθοδόξου δόγματος...» (Κελεστίνου, πιστολ πρς Κύριλλον: PG 77, 89Β- 92Α).


Στν τελευταία παραγραφο τς πιστολς του Κελεστίνος πληροφορε τι συνάπτει («συναφθείσης») τ κρος-ξουσία («αθεντία») το θρόνου τς Ρώμης κα φυσικ τς ἐκεῖ συνόδου (φοῦ ἡ πόφαση λήφθηκε π σύνοδο προεδρεύοντος το Κελεστίνου) πρς τν αθεντία το Κυρίλλου. Ὁ Κύριλλος θ μπορε κτοτε ν νεργεῖ χρησιμοποιώντας κα τ δικαιώματα το Ρώμης («τ μετέρ διαδοχ χρησάμενος»: διαδοχ νομαζότανε διαδοχ νάληψη θέσεως κα διαίτερα ρχηγία φιλοσοφικς σχολς). Ὁ Κύριλλος, τρόπον τινά, θ μπορε ν νεργε κα μ τν ψφο το Ρώμης, λλα χι μόνο μ τν ψφο το Ρώμης.


Κελεστίνος ἐδῶ δν διακρίνει τν αυτό του π τος λοιπος ρχιεπισκόπους κα δν προβάλλει προσωπικ ξουσία, δηλαδ πρωτεο ξουσίας. πλς «συνάπτει», νώνει, προσθέτει, ς πρωτόθρονος βέβαια, τὴν φωνή του στν φων κείνου, πο εχε ναλάβει χι μόνο τὸ θεολογικ ργο, λλ κα τν εθύνη συντονισμο τς ὅλης κκλησίας πρς ντιμετώπιση το νεστοριανισμοῦ. Ἄλλωστε, γι' ατ Κελεστίνος δν ζητάει π τν Νεστόριο ν μολογε ὅ,τι ἡ κκλησία τς Ρώμης, λλ ὅ,τι ἡ κκλησία Ρωμαίων κα λεξανδρέων κα ὅ,τι «πσα καθολικ κκλησία κατέχει, ς κα γία κατ τν μεγάλην Κωνσταντινούπολιν κκλησία» (Mansi IV 1036· 1048. ACO I, I 1 σ. 83, 89-90).


«Συναφθείσης σοι τοίνυν τς αθεντίας το μετέρου θρόνου, τ μέτερᾳ διαδοχ χρησάμενος, ταύτην κβιβάσας κριβεῖ στερρότητι τν πόφασιν, ἵνα ντὸς δέκα μερν ... τ κακ κηρύγματα ἑαυτοῦ γγράφῳ μολογίᾳ θετήσῃ κα αυτν διαβεβαιώσηται ταύτην κατέχειν τν πίστιν περ τς γεννήσεως το Χριστο το Θεο μν, ν κα ἡ Ρωμαίων κα τς σς γιότητος κκλησία κα καθόλου καθοσίωσις (= κκλησία)· ἐὰν μ τατα ποιήσει εθς σ γιότης κείνης τς κκλησίας προνοησαμένη μάθῃ ατν (=τν Νεστόριον) παντ τρόπ π το μετέρου σωματίου ποκινητέον» (Κελεστίνου, Πρς Κύριλλον: PG 77, 93ΑΒ).


κ πρώτης ψεως φαίνεται περίεργο, πς κα γιατί Ρώμης δν προσπάθησε ς πρωτόθρονος ν χει τν πρτο λόγο στ ζήτημα το νεστοριανισμοῦ. Κατανοεται σως ἡ προθυμία κα δυναμία του ν πωμισθε τν θεολογικ εθύνη, τν σκηση πρωτογενος θεολογίας, πο θ' νέτρεπε τν κακοδοξία, πειδ στ περιβάλλον του δν πῆρχαν τόσο σπουδαοι θεολόγοι. Γι πολλος φαίνεται δυσνόητη προθυμία του ν διαδραματίσει ρόλο συντονιστικό, πο κα ατς φέθηκε πρόθυμα στν Κύριλλο. Ἐὰν Κελεστίνος πίστευε τι διέθετε πρωτεο ξουσίας, θ θεωροσε τν πόφασή του (ἐν συνόδ) κατ το Νεστορίου ριστικ κα δὲν θ θετε στν κρίση τς Γ' Οκουμενικς Συνόδου τν πόφασή του αὐτή. Στν οσία θεωροσε, πολ σωστά, τν Γενικ Σύνοδο τς κκλησίας περάνω κα τς δικς του κρίσεως. Γι τ φρόνημα τς ποχς κείνης, ταν παρ τς δυναμίες κα τς μικρότητες αἴσθηση τς γνησίας κκλησιαστικότητας κυριαρχοσε, λοι συνειδητοποιούσανε κα θεωροῦσαν ατονόητο ν' κολουθον κείνους, τος ποίους χαρίτωσε κα φώτισε κατεξοχν τ γιο Πνεμα, στε ν μβαθύνουν κα ν ἐξηγοῦν βαθύτερα κα πειστικότερα τν λήθεια, ταν ατ παρεξηγεται κα προσβάλλεται βάναυσα, πως στν περίπτωση το Νεστορίου.


Δν εναι, σχετικά, τυχαο τι κα στν διάρκεια τς Γ' Οκουμενικς Συνόδου Κελεστίνος δν εχε καθόλου καθοριστικ ρόλο, φο α) θεολογικ ποφάση λήφθηκε πρν φθάσουν ο κπρόσωποι τς Δύσεως στν φεσο κα ατο δν διαμαρτυρήθηκαν γι' ατό· β) οἱ θεολογικς ποφάσεις κα τ κκλησιαστικ μέτρα σαν εὐρύτερα κα ριζικότερα π ατά, γι τ ποα Κελεστίνος κα ἡ σύνοδός του ξουσιοδότησαν τν Κύριλλο μ τν πρς ατν πιστολή· κα γ) στὶς θεολογικς προσπάθειες κα συντονιστικς νέργειες (π τν λήξη τς Γ΄ Οκ. Συνόδου ς τ 433), πο δήγησαν μ τόσες δυσκολίες στν θεολογικ συμφωνία, πως καταγράφηκε στν περίφημη «κθεσιν πίστεως τν διαλλαγν», ὁ Ρώμης κα σύνοδος τν δυτικν δν εχανε οσιαστικ νάμιξη. Τν σημασία το γεγονότος ντιλαμβάνεται κανείς, ν σκεφθε τι τ κείμενο ατ τν «Διαλλαγν» ποτέλεσε τελικ τν πόφαση τς Γ' Οἰκ. Συνόδου, τν δογματικό της Ὅρο.


Πρέπει μως ν σημειώσουμε τι, ταν καθυστερημένα οἱ δυτικο κπρόσωποι φθάσανε στν φεσο, προκειμένου ν τονίσουνε τ κρος τς Ρώμης, ζητήσανε ν ναγνωσθοῦν οἱ ληφθεσες ποφάσεις, στε ν λέγξουν ἐὰν συμφωνον μ σα Κελεστίνος κα ἡ σύνοδός τους φρονοσαν. Ετυχς, συμφωνούσανε μέχρι κεραίας. πίσης, τ ασθημα περοχς το πισκόπου Ρώμης ς πρωτοθρόνου πογραμμίζει κα ποστολ προσωπικο του πεσταλμένου στν Γ' Οκουμενικ Σύνοδο, πέρα τν κπροσώπων τς συνόδου τν δυτικν (βέβαια κα Καρθαγένης Καπρέολος στειλε δικό του κπρόσωπο στν Σύνοδο, χωρς διαμαρτυρία το Ρώμης). Πρόκειται γι τν μπιστο το Κελεστίνου πρεσβύτερο Φίλιππο, πού, ταν μίλησε στν Σύνοδο, μεταξ λλων επε τι «κεφαλ λης τς πίστεως κα τν ποστόλων μακάριος Πέτρος πόστολος» (ACO I, I 3 σ. 5826). Τέτοιες δέες τότε δν σανε στν Ρώμη τελείως γνωστες. Ατ πο χει σημασία, στε ν' ποφευχθοῦν προεκτάσεις τς δέας ατς στος πισκόπους Ρώμης, εναι στάση τν πισκόπων, μελν τς Συνόδου, πο ποτελούσανε τν συνείδηση τς κκλησίας. Οἱ συνοδικοί, λοιπόν, ἐπευφήμησαν ντονα τ γράμμα το Κελεστίνου, καθόσον μφανίστηκε μ ατ μόψυχος πρς τν Σύνοδο. Οἱ συνοδικο τσι τοποθέτησαν μ τν τρόπο τους στ διο πίπεδο τν Κελεστίνο κα τν Κύριλλο, χαρακτηρίζοντας Παλο τν ἕναν, Παλο κα τν λλον, ναν καί ναν, ὅ,τι νας ατ κα λλος, μολονότι τ λεχθέντα πρ το Κελεστίνου πῆρξαν πλς φιλοφρονήσεις, φόσον δν συνετέλεσε στὶς ποφάσεις τς Συνόδου παρ μόνον μ τν ποδοχ τν προαποφασισθέντων.


«Πάντες οἱ ελαβέστατοι πίσκοποι μα επον· αὕτη δικαία κρίσις. Νέῳ Παύλῳ Κελεστίνῳ, νέῳ Παύλ Κυρίλλω. Κελεστίνῳ τ φύλακι τς πίστεως, Κελεστίνω μοψύχῳ τς συνόδου... ες Κελεστίνος, εἷς Κύριλλος, μία πίστις τς Συνόδου, μία πίστις τς οκουμένης» (ACO I, I 3, σ. 5724-27).


Οἱ συνοδικοί, ὅσο κα ν τιμούσανε τν πρωτόθρονο πίσκοπο Ρώμης, δν τοποθετοῦσαν ατν στὴν κορυφ ς κάτοχο πρωτείου ξουσίας ς ἱστάμενο περάνω τς Συνόδου.


Τν λη αὐτὴ κατάσταση κα τν συμπεριφορ το πισκόπου Ρώμης, πο φυσικ νδιαφερότανε γι τ κρος του ς πρωτοθρόνου πισκόπου, λλ πο δν πρόβαλλε πρωτεο ξουσίας, κατανοε ρευνητς κα π τ γεγονς τι Ρώμης δν διαδραμάτισε θεολογικ κα συντονιστικ ρόλο οτε στς προηγούμενες Α' κα Β' Οκουμενικς Συνόδους.


Τοῦ ναγνωρίζεται πρωτεο ληθείας. «Καθολικς διδάσκαλος»


Τ θεολογικ ργο το Κυρίλλου, πο κα πρωτόβουλο κα αθεντικὸ κα ποτελεσματικ πῆρξε, ναγνωρίσθηκε μέσως π τος Δυτικος κα μ διακυμάνσεις π τος νατολικούς. Ἐὰν ξαιρέσουμε τος κραίους ἀλεξανδρινούς, πο ρρεπαν σ μονοφυσιτισμό, κα τος κραίους ντιοχειανούς, πο ρρεπαν σ νεστοριανισμό, ἡ κκλησία λόκληρη ναγνώρισε στν Κύριλλο, τουλάχιστον μμεσα, πρωτεο ληθείας, ἐφόσον θεωροσε τι Κύριλλος τότε πῆρξε τ κύριο ργανο το γίου Πνεύματος πρς ντίκρουση τς κακοδοξίας μέσ τς θεολογικς μβαθύνσεως στ μυστήριο το προσώπου το Χριστο.


Πρτος διαπίστωσε πρωτεο ληθείας στν Κύριλλο Ρώμης Κελεστίνος κα γι' ατ τν χαρακτήρισε «κδικον σχυρότατον» τς πίστεως (περασπιστ τς πίστεως), ὁ ποος μάλιστα περέβη τος προκατόχους του (PG 77, 92Α). Ὁ Κελεστίνος, στ γράμμα πο στειλε πρς τος συνοδικος τς Γ' Οκουμενικς Συνόδου, πονέμει ἀκόμα σπουδαιότερο τίτλο στν Κύριλλο, νομάζοντάς τον «καθολικν διδάσκαλον», κάτι πο σπάνια συνέβαινε. μέσως μετά, σημειώνει τι Κύριλλος νέλαβε ν ξηγήσει στν Νεστόριο θεολογικ τ λάθος του κα ν διορθωθε.


πειδ μνήμης πάντων ξιά στι, τ το τς λεξανδρέων κκλησίας ερέως Κυρίλλου, τουτέστι το καθολικο διδασκάλου πρς τοτον (=τν Νεστόριο) γράμματα, ος ατ οτος πέστειλεν, στε θέλειν σπούδασεν ατν εναι διορθούμενον» (ACO I, I 7, σ. 1335-8).


Τν Κελεστίνο διαδέχθηκε Σίξτος Γ' (432-440), πο πίσης ναγνώρισε στ πρόσωπο το Κυρίλλου τν πρωτεργάτη κα συντονιστ το θεολογικοεκκλησιαστικοῦ γνα κατ το νεστοριανισμοῦ. Γράφει, λοιπόν, Σίξτος τι παγκόσμια («κοσμικ») κκλησία φείλει τ μέγιστα στν Κύριλλο, δεδομένου τι «πάντες» οἱ κκλησιαστικο νδρες γιναν «ποχείριοι» το Κυρίλλου, δηλαδ πέκυψαν κα δέχθηκαν τν θεολογία του. Στ ργο κατ τς κακοδοξίας περέβη Κυριλλος ὅλους.


«Τοσοῦτον γάρ σοι φείλει κοσμικ (= παγκόσμια-οκουμενικ) κκλησία, ὅσον σοι πάντες εἰσὶν ποχείριοι, ὅς γε πανταχο πάντας νενίκηκας» (ACO I, I 7, σ. 14334-35).


Στν Κωνσταντινούπολη διάδοχος το Νεστορίου Μαξιμιανς (431-434) εχε τν δια κτίμηση γι τ ργο γενικ κα τ πρωτεο ληθείας εδικ το Κυρίλλου. ναγνώριζε τι κατ τν κρίσιμη κείνη ποχ «μόνος ξιος» κρίθηκε Κύριλλος ν πάθει κα ν βαστάσει τ στίγματα το Χριστο, λλ κα ν δεχθε τν στέφανο γι τος «πρ τς εσεβείας», τς θεολογίας, γνες. θεολογικ προσφορά του ποτελε «ρτον», ὁ ποος κατλθε π τν Θεκ το ορανοῦ»), δίνοντας ζω πνευματικ στοὺς νθρώπους.


«Μόνος ξιος κρίθης τν το Χριστο παθημάτων, καταξιωθες τ στίγματα ατοῦ... νεδήσω τος πρ τς εσεβείας στεφάνους... σχες τν ρτον τν κ το ορανο κατελθόντα κα ζων δεδωκότα τότε νθρώποις τν νωθεν» (Μαξιμιανοῦ, Πρς Κύριλλον: PG11, 149Α).


ξαίρεση στν ναγνώριση τς θεολογικς αθεντίας το Κυρίλλου δν ποτέλεσε οτε Θεοδώρητος Κύρου, πο τόσο αστηρ τν κρινε παλαιότερα. Στν μακρ πιστολή του 83 πρς τν Διόσκορο (444-451), τν διάδοχο το Κυρίλλου στν θρόνο τς λεξάνδρειας, βεβαιώνει τν παραλήπτη τι χι μόνο χρησιμοποιε-μελετάει ργα το Κυρίλλου (κα το Θεοφίλου), λλ κα τ περασπίζεται, ποστομώνει («πιστομίζομεν») σους ντιλέγουν σ' ατ (PG 83, 1272C). πίσης, πληροφορε τι Κύριλλος πολλς φορς το στειλε ργα του Κατ ουλιανο κ.α.), τ ποα διάβασε κα θαύμασε κα γι τ ποα γραψε σχετικ στν «μακαρίας μνήμης» Κύριλλο.


«τι δ κα τς μακαρίας μνήμης Κύριλλος πολλάκις μν πέστειλεν, ομαι κα τν σν σαφς εδέναι τελειότητα... κπέπομφεν μν (= ντιοχείας ωάννης) τὰς βίβλους κα ναγνόντες θαυμάσαμεν κα πεστείλαμεν (= γράψαμε) τ τς μακαρίας μνήμης Κυρίλλῳ» (PG 83, 1273Α).


νδεικτικότερο γι τν γνώμη, πο μεταγενέστερα Θεοδώρητος εχε γι τν Κύριλλο, εναι χρησιμοποίηση χωρίων το τελευταίου πρς ντίκρουση τν μονοφυσιτν. Χαρακτηριστικ τς λλαγς στάσεως το Θεοδωρήτου εναι προπαντς τι προβάλλει (στ ργο ρανιστής, το τους 447) τν θεμελιώδη το Κυρίλλου χριστολογικ ρο «καθ' πόστασιν» νωση, χωρς νωση ν συνεπάγεται σύγχυση τν φύσεων. Κα τν ρο κα τν πεξήγηση παλαιότερα τ πέρριπτε ς αρετικά.


«Κν εἰ λέγοιτο τυχν ἡνῶσθαι σαρκ καθ' πόστασιν Μονογενς το Θεο Λόγος, οκ νάχυσίν τινα ες λλήλοις τν φύσεων πεπρχθαί φαμεν...» (ρανιστς Β': PG 83, 212CD).


διος Κύριλλος εχε κα ατς βαθι συνείδηση τς θεολογικς του εσταθείας κα το ργου πο ἀνέλαβε, ν μβαθύνει δηλαδ περαιτέρω στ μυστήριο το νς προσώπου κα τν δύο φύσεων το Χριστοῦ. Δν περηφανεύεται γι τ ργο του κα δν παιτεῖ εσημα κα ξιώματα, λλ δν δυσκολεύεται ν πληροφορήσει μ κρίβεια κα ντικειμενικ τν τότε ατοκράτορα Θεοδόσιο Β', τι τν δική του («τ μ πίστει») διδασκαλία κα θεολογία δεχθήκανε ς ρθ χι μόνο ἡ ρωμαϊκ κκλησία, λλ κα Σύνοδος στν φεσο, ἡ κκλησία λοκλήρη. Εναι πεπεισμένος Κύριλλος τι δν ξλθε τς εαγγελικῆς παραδόσεως κα τι κολουθε τν ρθ δρόμο τν ερν δογμάτων, κάτι πο μολόγησαν γραπτς κα oἱ Πατέρες τς Γ' Οκουμ. Συνόδου.


«...τ γρ μ πίστει μεμαρτύρηκε τν ρθότητα κα ἡ Ρωμαίων κκλησία κα μν κα γία Σύνοδος ἡ ἐξ πάσης, ς πος επεν, τς π' ορανν συναγηγερμένη. τι γρ κατ' οδένα τρόπον ξω γεγονῶς, λλοίην ν τς τε ποστολικς κα εαγγελικῆς παραδόσεως, ρθήν τε κα διάστροφον τν ερν δογμάτων διελαύνων τρβον, παμψηφε διωμολογήκασι κα τοῦτο γγράφως π πίστεως πομνημάτων...» (πολογητικς πρς Θεοδόσιον: PG 76, 481ΑΒ).


Γράφοντας πίσης πρς τν ωάννη ντιοχείας (ρχὲς 431) τν βεβαιώνει ὅτι λεγξε τς πόψεις τοῦ Θεοδωρήτου μ τν συνεργεία το γίου Πνεύματος.


«γ τοίνυν... τ φωτ το παναγίου Πνεύματος συνεργ πρς τν ρευναν τς αρετικς κακοδοξίας χρησάμενος, κατ τ μέτρον τς δοθείσης μοι δυνάμεως, διήλεγξα ταῦτα ς οἷόν τε ν». (πιστολ πρς ωάννην ντιοχείας. PG 76, 389C. Συνοδευτικ Πρς τν το Θεοδωρητο ντίρρησιν).


π' ὅλα τ γεγονότα, πο σχετίζονται μ τν ντιμετώπιση το Νεστοριανισμοῦ, προκύπτει τι κεντρικ πρόσωπο τότε ὑπῆρξε γιος Κύριλλος. Οἱ παραδοσιακότεροι κκλησιαστικο νδρες τς ποχς στρέφονταν πρς τν Κύριλλον, ναμένοντας π ατν ν δείξει τί κα πς πρέπει ν πιστεύουν γι τ πρόσωπο κα τς φύσεις το Χριστο. Οἱ νεστοριανο κα οἱ κραῖοι ντιοχειανο τν καταπολεμήσανε σκληρά. Οἱ πιοι ντιοχειανο συζητούσανε (νίοτε πολεμικ) κα τελικ συνεννοήθηκαν μαζί του. Οἱ πολλιναρίζοντες κα μονοφυσιτίζοντες κραῖοι λεξανδρινοί, τελικά, τν παρερμήνευσαν κα τν πέρριψαν. Κανες π τ 428 ως τ 451 δν εχε οδέτερη στάση ναντι το Κυρίλλου, κανες δν διαφόρησε γι τν θεολογία του. Θετικ ρνητικά, λοι φείλανε ν λάβουν θέση ναντι το Κυρίλλου, διότι ατς ψωσε τ οκοδόμημα τς χριστολογίας τς κκλησίας.


Στυλιανὸς Παπαδόπουλος

(*) Τὸ κεφάλαιο ὁλοκληρώνεται στὶς ὑπόλοιπες σελίδες (360-377) μὲ τὰ ἑξῆς μέρη:


«Σημασία καὶ εὖρος τῶν προσφωνήσεων “πατὴρ” καὶ ”κύριος”»·


«Θεμελίωση τῆς Ἐκκλησίας στὸν Χριστὸ καὶ ἐποικοδόμηση τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν πιστῶν στὴν Ἐκκλησία»·


«Πέτρος σημαίνει βράχος καὶ πέτρα εἶναι ἡ πίστη (Ἰω. 1,42) ὡς θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας»·


«Ἡ ὁμολογία τῆς ὀρθῆς πίστεως ἀπὸ τὸν Πέτρο καὶ ἡ πτώση του αἰτία τῆς ὀνομαστικῆ ὑποσχέσεως τῶν “κλειδῶν” καὶ τοῦ ”ποίμαινε τὰ πρόβατά μου” (Ἀποκατάσταση τοῦ Πέτρου)».

8 σχόλια:

  1. Απολαύστε τις φοβερές εμπάθειες και φαντασιοπλησίες του αμερικανοδιαμενοντος Τελεβάντου με τον Χριστοδουλίδη.
    στα σχόλια εδω

    http://panayiotistelevantos.blogspot.com/2011/01/blog-post_3618.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Α/

    Τα καταγραφόμενα περί του αγίου Κυρίλλου από το σχετικό βιβλίο του καθ. Στ. Παπαδόπουλου είναι λίγο πολύ γνωστά. Εκείνα που δεν είναι τόσο γνωστά και αναφέρονται στο ανωτέρω βιβλίο, αλλά και από άλλους ιστορικούς, όπως είναι ο Πενταπόλεως Νεκτάριος, ο Πισιδίας Μεθόδιος κ.ά. είναι ότι:

    Η Γ΄ Οικουμενική Σύνοδος είναι η μοναδική, που δεν άρχισε ούτε τέλειωσε ποτέ και δεν φέρει την υπογραφή του αυτοκράτορα Θεοδόσιου Β΄, ο οποίος διαφώνησε για την έναρξή της και τελικά την διέλυσε και φυλάκισε τον Κύριλλο, διέλυσε δε και τον στρατό των 500 μελανοχιτώνων του Αλεξανδρείας (των παραβάλλανων). Και τούτο διότι ο Κύριλλος (θεολογικά ογκόλιθος) είχε εξουσιοδότηση «εν λευκώ» από τον Ρώμης Κελεστίνο (ένα θεολογικά νάνο) να χειριστεί το πρόβλημα με τον ΚΠόλεως Νεστόριο. Έτσι, ο Κύριλλος βρήκε την ευκαιρία να ταπεινώσει και τον θρόνο της ΚΠολης, μιας που η Αλεξάνδρεια ποτέ δεν χώνεψε τον υποβιβασμό της στην 3η θέση από την Β΄ Οικουμενική και που βρήκε την ευκαιρία να την επαναφέρει πάλι στη 2η θέση ο διάδοχος του Κύριλλου, ο Διόσκορος στη ληστρική του 449.

    Η Σύνοδος πραγματοποίησε την πρώτη συνεδρία στις 22 Ιουνίου 431 στον μητροπολιτικό ναό της Μαρίας με πρόεδρο τον Κύριλλο. Για την εσπευσμένη έναρξη της Συνόδου αντέδρασε ο Νεστόριος, που ανέμενε τον Αντιοχείας Ιωάννη και τους «ανατολικούς» επισκόπους, αλλά και ο εκπρόσωπος του αυτοκράτορα, που προσήλθε στην πρώτη συνεδρία, κατέθεσε την ένστασή του και αποχώρησε. Επίσης δεν είχαν φθάσει και οι «δυτικοί» επίσκοποι. Ο Κύριλλος πιεζόταν από πολλούς εμπερίστατους επισκόπους να αρχίσει η Σύνοδος, αλλά και ο ίδιος επιθυμούσε ίσως να τελειώσει γρήγορα το θεολογικό έργο της Συνόδου, πριν από την άφιξη των «ανατολικών», των οποίων την υποστήριξη ανέμενε ο Νεστόριος. Για τη βιασύνη του αυτή, όχι μόνο κατηγορήθηκε, αλλά και καθαιρέθηκε (με όλους τους συνοδικούς) από τη σύναξη των περί τον Αντιοχείας Ιωάννη επισκόπων, μόλις αυτοί έφθασαν στην Έφεσο στις 27 Ιουνίου.

    Στην τετάρτη συνεδρία (16-17 Ιουλίου), ο Κύριλλος επέβαλε ακοινωνησία και αργία στον Αντιοχείας Ιωάννη και στους 34 επισκόπους, που είχαν συγκροτήσει την αντικανονική («ακανονίστως») εναντίον του συνέλευση. Για τα συμβάντα στην Έφεσο ενημέρωσαν τον αυτοκράτορα ο Κανδιδιανός, ο Κύριλλος και ο Ιωάννης. Ο αυτοκράτορας κήρυξε άκυρες τις αποφάσεις και των μεν και των δε και διέταξε κοινή συνεδρία. Ο Κύριλλος δεν υπάκουσε και συνέχισε με τους περί αυτόν τις συνεδρίες, την 1η Ιουλίου. Στις 22 Ιουλίου διάταγμα του αυτοκράτορα κηρύσσει έκπτωτο τους Κύριλλο, Νεστόριο και Εφέσου Μέμνονα και διατάσσεται αυστηρός κατ’ οίκον περιορισμός τους. Στις 31 Οκτωβρίου, χωρίς την άδεια των αρχών, ο Κύριλλος διέφυγε από τη φυλακή και αναχώρησε για την Αλεξάνδρεια, χωρίς βέβαια τη λήξη της συνόδου και χωρίς επικύρωση του έργου της Συνόδου από τον αυτοκράτορα, ο οποίος έκανε δεκτή μόνο την καθαίρεση του Νεστόριου, που αποτραβήχτηκε στη μονή της μετανοίας του στην Αντιόχεια (μονή Ευπρεπίου), όπου έμεινε ως το 435, όταν διατάχθηκε η εξορία του.

    Είναι γεγονός, ότι όλη αυτή η έκρυθμη κατάσταση δημιούργησε σχίσμα μεταξύ των αλεξανδρινών και των ανατολικών (αντιοχειανών κλπ.), για την άρση του οποίου έγιναν πολλές διαβουλεύσεις, που διήρκεσαν περίπου δυο χρόνια. Τόσον ο Κύριλλος, όσον και ο Ιωάννης διατύπωναν την άποψη, ότι αυτών η διδασκαλία είχε επικυρωθεί, πρέπει δε να τονισθεί ότι έγιναν αμοιβαίες υποχωρήσεις για να γεφυρωθεί το χάσμα και να εκλείψει το σχίσμα που είχε δημιουργηθεί. Τελικά βέβαια, ο κάθε ένας θεωρούσε τον συμφωνηθέντα Όρο της Συνόδου σύμφωνο με τις δικές του απόψεις και θέσεις και έτσι όλοι έμειναν ευχαριστημένοι με την ειρήνευση που επιτεύχθηκε στην Εκκλησία.


    (Στ. Παπαδόπουλου, Ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας, σελ. 23-40 και 181-202).

    ΙΚ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. B/

    Συμπερασματικά μπορούμε να συνοψίσουμε τα γενόμενα στην επισοδειακή Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο:

    1.- Η Σύνοδος ξεκίνησε με παρουσία μόνον της Εκκλησίας της Αλεξάνδρειας και απουσία των άλλων Εκκλησιών, αλλά και του εκπροσώπου του αυτοκράτορα.
    2.- Η Σύνοδος δεν περάτωσε τις εργασίες της, δεδομένου, ότι ο Πρόεδρός της Κύριλλος φυλακίστηκε από την Πολιτεία για 3 μήνες, καθαιρέθηκε δε από τη σύναξη των Ανατολικών και τελικά διέφυγε στην Αλεξάνδρεια.
    3.- Τα αποτελέσματα της Συνόδου, μετά από δραματικές διαβουλεύσεις δυο περίπου ετών και αμοιβαίες υποχωρήσεις των αντιθέτων μερών εγκρίθηκαν τελικά με τη σύνταξη του Όρου.
    4.- Ο αυτοκράτορας ούτε κήρυξε την έναρξη της Συνόδου, αφού η έναρξη υπήρξε μονομερής ενέργεια του Κυρίλλου, ούτε τη λήξη, αφού επίσημη λήξη δεν υπήρξε.
    5.- Ο Ρώμης Κελεστίνος, είχε εξουσιοδοτήσει τον Κύριλλο να χειριστεί εν λευκώ το θέμα με το Νεστόριο, γι’ αυτό δεν υπήρξε καμία αντίδραση ή διαφορετική θεώρηση από τη Ρώμη.
    6.- Η κάθε πλευρά (Αλεξάνδρεια και Αντιόχεια) διατυμπάνιζε, ότι αυτής η θέση είχε πρυτανεύσει τελικά και μετά από πιέσεις του αυτοκράτορα αποφεύχθηκε μεγάλο σχίσμα στην Εκκλησία.

    Σημειώνεται, ότι Ο Κύριλλος, ως εκπρόσωπος του Ρώμης φόρεσε έκτοτε την μίτρα του, πράγμα που διατηρεί ο εκάστοτε Αλεξανδρείας μέχρι σήμερα (Ι. Φουντούλης).

    Ως προ το πρωτείο εξουσίας του Ρώμης, ας δούμε τι λέγει ο άγ. Νεκτάριος:

    Στον άγιο Κελεστίνο οφείλεται η αναγνώριση του πρωτείου του επισκόπου Ρώμης σ’ ολόκληρη την Εκκλησία. Τα λόγια του εκπροσώπου του, πρεσβυτέρου Φιλίππου, στην Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο, είναι χαρακτηριστικά: «Ουδενί αμφίβολόν εστι, μάλλον δε πάσιν τοις αιώσιν εγνώσθη, ότι ο άγιος και μακαριώτατος Πέτρος, ο έξαρχος και κεφαλή των Αποστόλων, ο κίων της πίστεως, ο θεμέλιος της Καθολικής Εκκλησίας, από του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, του Σωτήρος και Λυτρωτού του γένους του ανθρωπίνου, τας κλεις της βασιλείας εδέξατο. και αυτώ δέδοται η εξουσία του δεσμείν και λύειν τας αμαρτίας, όστις έως του νυν και αεί εν τοις αυτού διαδόχοις και ζη και δικάζει. τούτου τοιγαρούν κατά τάξιν ο διάδοχος και τοποτηρητής, ο άγιος και μακαριώτατος Πάπας ημών Κελεστίνος, ο επίσκοπος, εις ταύτην την αγίαν σύνοδον διαδόχους ημάς της αυτού παρουσίας απέστειλεν…..» Αυτά και άλλα αναγκάζουν τον άγιο Νεκτάριο να διερωτηθεί, πως οι Πατέρες δέχτηκαν τέτοια ψέμματα και παρακάτω να αναφωνήσει: "Ο Θεός να φυλλάτη την Εκκλησίαν του" (αγίου Νεκταρίου, Τα αίτια του Σχίσματος, τ. Α΄ σελ. 143).

    Αλλά και ως προς το πρωτείο εξουσίας, ο ίδιος ο καθηγητής στο ανωτέρω βιβλίο του λέγει:

    α/ Αποδοχή της δήλωσης του Ρώμης Κελεστίνου, δια του αντιπροσώπου του στην Γ΄ Οικουμενική, ότι «κεφαλή όλης της πίστης ή και των αποστόλων ο μακάριος Πέτρος ο απόστολος», χωρίς αντίρρηση, παρότι ήταν Πρόεδρος της Συνόδου (ACO I, I 3, σ. 58). (ως ανωτέρω, σελ. 355).
    β/ Στον Πέτρο, επρόκειτο να θεμελιώσει την Εκκλησία του ο Κύριος: «επ’ αυτώ γαρ έμελλε την αυτού θεμελιούν Εκκλησίαν» (PG 73, 220AB). Όχι επ’ αυτής της πέτρας της πίστης, αλλ’ επ’ αυτώ, δηλ. τω Πέτρω. (ως ανωτέρω, σελ. 370).
    γ/ Ο Κύριος τοποθέτησε τον Πέτρο ως ποιμένα της Εκκλησίας: «….. ως αυτός υπάρχων των δυνάμεων Κύριος και ταύτη (τη Εκκλησία) ποιμένα τον Πέτρον εφίστησιν» (PG 72, 424B). (ως ανωτέρω, σελ. 370).

    ΙΚ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Πώς σας φαίνεται κύριε Οδυσσέα ο διάλογος του φίλου σας Τελεβάντου με τον Χριστοδουλίδη;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Η Φ. Ένωση «Φλαμιάτος» γράφει πως χρειάζεται εγρήγορση και λήψη μέτρων που η Ορθόδοξη Παράδοση μας έχει διδάξει.

    Γιατί αλήθεια, φοβάται να ονομάσει τα μέτρα; Η Παράδοσή μιλά για Διακοπή μνημοσύνου. Το λέει ξεκάθαρα στο βιβλίο και ο καθηγητής Στ. Παπαδόπουλος, πως ο άγιος Κύριλλος προτείνει στον Κελεστίνο «τιμωρία του Νεστορίου με ακοινωνησία», αν και ο Νεστόριος,σαν Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως που ήτανε, είχε την εύνοια της αυτοκρατορικής αυλής, και προτείνει στον Κελεστίνο παραπέρα το μέτρο της καθαίρεση. Κι όλα αυτά πριν γίνει κάποια Οικουμενική Σύνοδος.

    Οι σύγχρονοι επίσκοποί μας και ιερείς και μοναχοί και λαϊκοί, κοινωνούν όλοι άνετα με όλους τους καθαιρετέους οικουμενιστές και φιλοπαπικούς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Eυχαριστούμε τον Ι.Κ. για την πληροφόρηση που επικουρικά παρέχει στην ενημέρωσή μας.
    Γι' αυτό όσοι τον κατακρίνετε θα πρέπει να το προσέξετε ότι ο Ι.Κ.είναι βαθύς μελετητής των γεγονότων και δεν πετάει λόγια και κουβέντες εική και ως έτυχε.
    Μελετάει τα γεγονότα σε βάθος και σαν άνθρωπος και αυτός μπορεί κάποια από αυτά να τα εκτιμάει διαφορετικά κάποια από αυτά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Σχολιαστής είχε παραπέμψει τους αναγνώστες σε θλιβερή διεύθυνση blog όπου οι σχολιαστές ειρωνευόταν, απειλούσαν, έβριζαν εκλεκτούς Χριστιανούς κληρικούς και λαϊκούς. Οικτρή εντύπωσι μου προξένησαν. Υπήρχε και κάποιος σχολιαστής με το όνομα Ελευθέριος με το όνομα στο επάνω μέρος του σχολίου. Δεν είμαι εγώ, ο οποίος στο παρόν μπλόγκ σχολιάζω μερικές φορές (αφού σε άλλα χριστιανικά μπλόγκ ή με αποκλείουν ή με θεωρούν πράκτορα των σκοτεινών δυνάμεων και δεν τα ξαναεπισκέπτομαι). Δεν είμαι τελεβαντικός, ούτε υβριστής, δεν φοβάμαι τα 666άρια, εκτιμώ δε μεταξύ των άλλων υβριζομένων, τον π.Μελέτιο Βαδραχάνη που οι εκεί σχολιαστές ειρωνευόταν με αξιολύπητο τρόπο.

    Ελευθέριος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ελευθέριε όλα αυτά τα κάνει ο Τελεβάντος και το τσιράκι του, ο Παναής.
    Τον έχουμε εντοπίσει και το έχουμε αποδείξει πολλές φορές αυτό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοφιλείς αναρτήσεις

Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου